Diversiteit in het bestuur en de raad van commissarissen blijft de gemoederen bezig houden

Zoals mijn collega Karen Verkerk op 18 november jl. al op deze kennispagina schreef is sinds 1 januari 2013 een regeling in boek 2 van het Burgerlijk Wetboek opgenomen als gevolg van de Wet bestuur en toezicht, die moet leiden tot een meer evenwichtige samenstelling van de raad van bestuur en de raad van commissarissen van grote naamloze en besloten vennootschappen (ten minste 30% mannen en ten minste 30% vrouwen).

Karen Verkerk gaf in haar artikel al aan dat de regeling tot nu toe onvoldoende effect heeft gehad; nog steeds zijn vrouwen meer uitzondering dan regel in raden van bestuur en raden van commissarissen. En dit terwijl uit verschillende onderzoeken gebleken is dat een divers samengestelde top leidt tot betere besluitvorming en een betere afspiegeling van de relevante stakeholders. Naar aanleiding hiervan heeft de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (mevrouw Jet Bussemaker) verschillende maatregelen in overweging genomen.

Inmiddels heeft mevrouw Bussemaker te kennen gegeven dat zij nog geen wettelijk quotum met een sanctieregeling wil invoeren en dat de bestaande wettelijke regeling opgenomen in de artikel 2:166 voor de naamloze vennootschap en 2:276 BW voor de besloten vennootschap wordt verlengd tot in 2019.  Hiertoe zal op korte termijn een wetsvoorstel worden ingediend. Voorts heeft zij aangegeven dat zij er vanuit het perspectief van zelfregulering de voorkeur aan geeft dat het bedrijfsleven zelf tot goede resultaten komt en het doel van man/vrouw diversiteit ook zelf concreet maakt in corporate governance codes. Op dit moment wordt er gewerkt aan een actualisatie van de Corporate Governance Code (de “Code”) door de Monitoring Commissie Corporate Governance (de “Commissie”). Bekend is dat onder andere gekeken wordt naar de momenteel in de Code opgenomen bepaling inzake diversiteit (Best practice principe III.3 luidt dat de raad van commissarissen streeft naar een gemengde samenstelling onder meer met betrekking tot geslacht en leeftijd, wat verder wordt uitgewerkt in Best practice bepaling III.3.1). De Commissie heeft inmiddels aangegeven dat zij op 11 februari 2016 een consultatiedocument zal publiceren met voorstellen inzake de herziening van de Code.

Diversiteit houdt de Europese gemoederen ook bezig. Eind 2015 is de Europese Raad van Ministers het niet eens geworden over het richtlijnvoorstel over de verbetering van de man-vrouwverhouding in raden van commissarissen van beursgenoteerde ondernemingen. Onder andere Nederland, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk, Polen, Denemarken, Zweden, Tsjechië, Portugal en Hongarije blokkeren een politiek compromis over het richtlijnvoorstel. Deze landen vinden het geen onderwerp voor Europese regelgeving. EU-lidstaten moeten desgewenst zelf nationale wetgeving kunnen opstellen.  Het in november 2012 door de Europese Commissie gepresenteerde richtlijnvoorstel voorziet erin dat in 2020 ten minste 40% van de commissarissen of niet-uitvoerende bestuurders van beursgenoteerde ondernemingen vrouw moet zijn. De Europese Commissie wil verder dat beursgenoteerde ondernemingen “individuele verplichtingen” vaststellen ten aanzien van het percentage vrouwelijke (uitvoerende) bestuurders. Het Europees Parlement bereikte in november 2013 al een akkoord over een afgezwakte tekst van het richtlijnvoorstel. Ook de laatste voorgestelde compromistekst van de Europese Raad bood ondernemingen al meer flexibiliteit ten aanzien van het aantal vrouwelijke bestuurders en commissarissen. De eerder genoemde blokkerende EU-lidstaten houden echter principiële bezwaren tegen het richtlijnvoorstel. Het is onduidelijk of de onderhandelingen binnen de Raad over het richtlijnvoorstel nu definitief zijn gestaakt.

Ten slotte is er Europese regelgeving voor beursvennootschappen, banken en verzekeraars over rapportage in de jaarverslaggeving over het gevoerde diversiteitsbeleid, waarin beursvennootschappen op basis van het ‘pas toe of leg uit’ beginsel informatie moeten geven in de corporate governance verklaring over het diversiteitsbeleid. Die regelgeving moet uiterlijk op 16 december 2016 in de Nederlandse wet zijn geïmplementeerd. Over de Nederlandse implementatiebesluiten vindt momenteel consultatie plaats. Waarschijnlijk worden deze besluiten toepasselijk op de boekjaren die aanvangen op of na 1 januari 2017.

Deline Kruitbosch