Geen arbeid, toch loon
Het aantal besmettingen van mensen die het coronavirus hebben loopt op. Mensen die besmet zijn met het virus en daarvan klachten ondervinden hebben recht op doorbetaling van loon krachtens de hoofdregel van artikel 7:629 lid 1 BW. Zij zijn immers ziek.
Ook mensen die niet besmet zijn met het virus kunnen niet in staat zijn om te komen werken. De overheid kan namelijk maatregelen opleggen om mensen die in contact zijn geweest met een coronapatiënt (en dus eventueel besmet zijn) in quarantaine te plaatsen. In dat geval is geen sprake van ziekte, maar heeft een werknemer toch recht op loon.
Met de (gefaseerde) inwerkingtreding van de WWZ (Wet Werk en Zekerheid) is de hoofdregel van artikel 7:628 BW per 1 januari 2020 gewijzigd. De hoofdregel “geen arbeid, geen loon, tenzij” is gewijzigd in “geen arbeid, wel loon, tenzij”. Een werknemer behoudt dus wanneer hij geen arbeid verricht zijn recht op loon, tenzij het gaat om een omstandigheid die in redelijkheid voor rekening van de werknemer dient te komen. Wanneer het gaat om een door de overheid opgelegde maatregel waar een werknemer zelf geen invloed op heeft, zoals een verplichte quarantaine, zal een werkgever naar mijn mening dus in beginsel het loon moeten doorbetalen. Let wel: dit staat niet ter beoordeling van de werknemer zelf. Er dient sprake te zijn van arbeidsongeschiktheid of door de overheid opgelegde maatregelen. Een werknemer die zomaar (bijvoorbeeld uit angst of vanwege de ‘hype’) thuisblijft zal dus geen recht hebben op loondoorbetaling.
Zorgplicht van de werkgever
Daarnaast rust op de werkgever op grond van artikel 7:658 BW en de Arbowetgeving de verplichting om zoveel als in redelijkheid mogelijk zorg te dragen voor de veiligheid van de werkomgeving waarin zijn werknemers werkzaam zijn en de gezondheid van haar werknemers. Op grond van die verplichting dient een werkgever de maatregelen te nemen die redelijkerwijs nodig zijn om te voorkomen dat een werknemer in de uitoefening van zijn werkzaamheden schade lijdt.
Dit brengt mee dat een werkgever moet onderzoeken of hij voorzorgsmaatregelen kan nemen om besmetting en verspreiding van het coronavirus te voorkomen. Deze verplichting strekt niet zo ver dat een werkgever tot het uiterste moet gaan, maar de werkgever zal waar mogelijk en binnen redelijke grenzen hygiënemaatregelen moeten treffen. Daarbij kun je denken aan het regelmatig aanvullen van de zeepdispensers, het aanbieden van desinfecterende gels op de werkplek en het instrueren van de schoonmaakkrachten om extra aandacht te besteden aan deurknoppen of het koffiezetapparaat. Ook zou een werkgever werknemers meer mogelijkheden kunnen bieden om thuis te werken, voor zover de werkzaamheden dit natuurlijk toelaten.
Hoe ver de zorgplicht van de werkgever strekt, zal per branche verschillen. In branches waar besmetting meer voor de hand ligt, zoals de zorg of het openbare vervoer, mag van een werkgever meer verwacht worden ten aanzien van de te nemen voorzorgsmaatregelen.
Het is overigens niet toegestaan om een werknemer te verplichten om zich te laten testen op coronavirus. Een werkgever mag strikt genomen bij een eventuele ziekmelding ook niet vragen naar de aard van de ziekte en dus of de werknemer het coronavirus heeft: een bedrijfsarts mag dat wel. Ik ben van mening dat in dit kader het belang van de werkgever (en de overheid) - met betrekking tot de openbare orde en om verdere uitbraak te voorkomen binnen het bedrijf zodat andere werknemers worden beschermd – prevaleert boven de privacy van werknemer.
Werktijdverkorting
Indien u als werkgever als gevolg van het coronavirus tijdelijk minder werk hebt voor werknemers, bestaat de mogelijkheid om een vergunning voor werktijdverkorting aan te vragen bij het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SWZ). U komt hiervoor in aanmerking als er 2 tot 24 weken ten minste 20% minder werk is binnen het bedrijf. Als u een vergunning hebt verkregen, compenseert het UWV vervolgens de uren dat uw werknemers niet werkten. De werknemers ontvangen een tijdelijke WW-uitkering. Een volledige compensatie is het niet, maar werktijdverkorting kan wellicht toch enige soelaas bieden. Deze compensatie geldt echter enkel voor werkvermindering en dus niet voor de werknemers die ziek of op last van de overheid thuiszitten.
Indien u vragen heeft over de verder te nemen maatregelen of het bovenstaande, neem dan vooral contact op met één van onze specialisten.
