Participatiewet
Rechtbank Noord-Holland: 12 juni 2025 (datum publicatie: 27 juni 2025 (ECLI:NL:RBNHO:2025:6902)
Samenvatting: Eiseres meldde de intrekking van haar verblijfsrecht niet waardoor zij onterecht bijstand ontving. De rechtbank oordeelt dat zij haar inlichtingenplicht heeft geschonden, waardoor de gemeente terecht de betaalde bijstand terugvordert maar matigt de terugvordering vanwege een beroep op dringende redenen met 50% vanwege haar beperkte verwijtbaarheid, psychische toestand en taalbarrière.
Kernpunt: Bij verplichte terugvordering van bijstand kan een gemeente op grond van dringende redenen gedeeltelijk afzien van terugvordering.
Rechtbank Den Haag: 2 juni 2025 (datum publicatie: 27 juni 2025) (ECLI:NL:RBDHA:2025:10961)
Samenvatting: De beëindiging van de bijzondere bijstand voor bewindvoering en mentorschap was terecht, omdat eiser sinds het ontvangen van een Wajong-uitkering onvoldoende onderbouwd had dat zijn draagkracht ontoereikend is. Wat betreft de terugvordering geldt dat eiser over de uitbetaalde Wajong-uitkering met terugwerkende kracht beschikte, waardoor terugvordering niet leidt tot onacceptabele financiële gevolgen. Wel krijgt eiser € 1.500 schadevergoeding vanwege overschrijding van de redelijke termijn.
Kernpunt: Wajong met terugwerkende kracht biedt voldoende bestedingsruimte voor terugvordering bijzondere bijstand; redelijke termijnoverschrijding leidt tot schadevergoeding.
Centrale Raad van Beroep: 11 juni 2025 (datum publicatie: 27 juni 2025) (ECLI:NL:CRVB:2025:929)
Samenvatting: De Centrale Raad van Beroep oordeelt dat het UWV terecht een Indicatie Banenafspraak heeft toegekend. Appellante is niet volledig en duurzaam arbeidsongeschikt bevonden, en heeft geen medische informatie aangeleverd die dat tegenspreekt.
Kernpunt: Een Indicatie Banenafspraak mag worden afgegeven als iemand het wettelijk minimumloon niet kan verdienen, tenzij sprake is van volledige en duurzame arbeidsongeschiktheid. Of sprake is van die uitzondering onderzoekt een verzekeringsarts van het UWV op verzoek van een gemeente.
Rechtbank Noord-Nederland: 20 juni 2025 (datum publicatie: 26 juni 2025) (ECLI:NL:RBNNE:2025:2437)
Samenvatting: De terugvordering van bijzondere bijstand voor griffiekosten is onterecht, omdat geen besluit tot intrekking is genomen en eiser de inlichtingenverplichting niet heeft geschonden. Het verzoek om betalingsonmacht bij de CRvB hoefde niet te worden gemeld. De rechtbank stelt het terug te vorderen bedrag vast op nihil.
Kernpunt: Zonder intrekkingsbesluit mag bijzondere bijstand niet worden teruggevorderd; het indienen van een verzoek om betalingsonmacht valt niet onder de inlichtingenverplichting.
Rechtbank Zeeland-West-Brabant: 17 juni 2025 (datum publicatie: 26 juni 2025 (ECLI:NL:RBZWB:2025:3770)
Samenvatting: De rechtbank oordeelt dat het college de bijstandsaanvraag van eiseres over september en oktober 2023 terecht heeft afgewezen vanwege ontvangen bedragen uit Tikkies die als inkomen dienen te gelden. Eiseres heeft onvoldoende onderbouwt dat sprake was van leningen voor levensonderhoud. Voor november en december 2023 is echter onvoldoende gemotiveerd door het college of eiseres in die maanden bijstandbehoevend was. De rechtbank doet een tussenuitspraak en geeft het college acht weken de tijd om het gebrek te herstellen.
Kernpunt: Bij de beoordeling van de hoogte van bijstand moet per maand worden vastgesteld of sprake is van bijstandbehoevendheid.
Centrale Raad van Beroep: 27 mei 2025 (datum publicatie: 25 juni 2025) (ECLI:NL:CRVB:2025:866)
Samenvatting: De aanvraag om bijzondere bijstand voor eerder aangevraagde opleidingskosten tot buschauffeur is terecht afgewezen. Het gaat om een herhaalde aanvraag zonder nieuwe feiten en omstandigheden en het besluit was niet evident onredelijk. De nog te maken kosten voor de opleiding tot buschauffeur heeft het college terecht afgewezen omdat deze kosten niet als noodzakelijk zijn aan te merken. Een beroep op het vertrouwensbeginsel slaagt niet.
Kernpunt: Zonder nieuwe feiten en omstandigheden mag een herhaalde aanvraag worden afgewezen met verwijzing naar het eerdere besluit, mits het besluit niet evident onredelijk was; Bijzondere bijstand wordt alleen verstrekt voor noodzakelijke kosten van bestaan.
Rechtbank Overijssel: 18 juni 2025 (datum publicatie: 25 juni 2025) (ECLI:NL:RBOVE:2025:4016)
Samenvatting: De afwijzing van de energietoeslag 2022 is terecht, omdat eiseres geen zelfstandige woonruimte bewoont. Dat levert geen discriminatie op en is in lijn met de beleidsregels. Ook had zij geen recht op een dwangsom, omdat tijdig op haar bezwaar is beslist.
Kernpunt: Uitsluiting van kamerbewoners van de energietoeslag op grond van het bewonen van onzelfstandige woonruimte is toegestaan vanwege beleidsvrijheid gemeenten.
Rechtbank Den Haag: 21 mei 2025 (datum publicatie: 30 juni 2025 (ECLI:NL:RBDHA:2025:11262)
Samenvatting: De aanvraag om bijstand is ten onrechte buiten behandeling gesteld. Gezien de psychische toestand van eiseres en haar opname had het college haar een extra herstelmogelijkheid moeten geven om ontbrekende bankafschriften alsnog aan te leveren.
Kernpunt: Bij een buitenbehandelingstelling van een bijstandsaanvraag moet het college, in geval van bijzondere omstandigheden, een redelijke herstelmogelijkheid bieden.
Rechtbank Noord-Nederland: 19 juni 2025 (datum publicatie: 25 juni 2025) (ECLI:NL:RBNNE:2025:2512)
Samenvatting: De rechtbank oordeelt dat inhoudingen door een bewindvoerder geen verplichte inhoudingen op het inkomen in de zin van artikel 31, derde lid aanhef en onder d van de Participatiewet zijn. Deze inhoudingen leiden daarom niet tot een lagere draagkracht voor het toekennen van bijzondere bijstand. Het beroep is ongegrond.
Kernpunt: Kosten van bewindvoering verlagen de draagkracht niet; het college hoeft deze kosten niet “dubbel” te compenseren via bijzondere bijstand.
Jeugdwet en wmo
Bekijk ook de belangrijkste uitspraken over de Jeugdwet en Wmo van juni 2025
Rechtbank Overijssel: 20 juni 2025 (datum publicatie: 25 juni 2025) (ECLI:NL:RBOVE:2025:3979)
Samenvatting: Het besluit van de gemeente Enschede om een student geen energietoeslag te verstrekken wordt vernietigd. De gemeente rekende zowel het normbedrag van studiefinanciering als een maandelijkse bijdrage van de vader onder het inkomen van de student. In het normbedrag voor studiefinanciering op grond van de participatiewet is echter al rekening gehouden met een eventuele ouderbijdrage. Het besluit is daarmee in strijd met het gelijkheids- en evenredigheidsbeginsel.
Kernpunt: Door naast de feitelijk ontvangen ouderlijke bijdrage ook het normbedrag van de studiefinanciering in aanmerking te nemen, waarin al een veronderstelde ouderlijke bijdrage is verdisconteerd, wordt de ouderlijke bijdrage in feite dubbel meegerekend, wat voor studenten onevenredig nadelig uitpakt.
Centrale Raad van Beroep: 3 juni 2025 (datum publicatie: 18 juni 2025) (ECLI:NL:CRVB:2025:884)
Samenvatting: De Raad oordeelt dat het recht op bijstand terecht is ingetrokken omdat appellanten structureel de inlichtingenverplichting hebben geschonden, onder meer door langdurige en veelvuldige buitenlandse verblijven en werkzaamheden voor een bedrijf zonder daarover duidelijkheid te geven. Door deze schending is het recht op bijstand, ook niet schattenderwijs, vast te stellen over de hele beoordelingsperiode. Wel ziet de Raad, gelet op dringende redenen en een afspraak tussen partijen, aanleiding om de terugvordering over de laatste 24 maanden achterwege te laten.
Kernpunt: Omdat appellanten de inlichtingenverplichting hebben geschonden en geen duidelijkheid hebben verschaft over hun verblijven en inkomsten, kan het recht op bijstand niet – ook niet schattenderwijs – worden vastgesteld.
Centrale Raad van Beroep: 27 mei 2025 (datum publicatie: 4 juni 2025) (ECLI:NL:CRVB:2025:814)
Samenvatting: Appellanten voerden aan dat zij met de Bbz 2004 aanvraag het bedrijfskrediet voor alleen de partner die werkzaam is als zelfstandige aanvroegen en de algemene bijstand voor appellanten gezamenlijk. Omdat appellanten als gehuwd worden aangemerkt onder de Participatiewet, is het krediet echter terecht (ook) aan beide partners verstrekt.
Kernpunt: Bijstand voor bedrijfskapitaal op grond van het Bbz 2004 wordt bij gehuwden toegekend aan beide partners gezamenlijk, en voor het kredietgedeelte niet enkel aan de zelfstandige.
Rechtbank Den Haag: 20 mei 2025 (datum publicatie: 3 juni 2025) (ECLI:NL:RBDHA:2025:8565)
Samenvatting: De aanvraag om bijstand is terecht afgewezen omdat eiser onvoldoende heeft aangetoond wat er met zijn vermogen van ruim €60.000 is gebeurd. De bestedingen, zoals gokken en contante betalingen, zijn onvoldoende onderbouwd. Hierdoor kon het recht op bijstand niet worden vastgesteld.
Kernpunt: Als de financiële situatie onduidelijk blijft door gebrek aan verifieerbaar bewijs, mag de bijstandsaanvraag worden afgewezen.
Centrale Raad van Beroep: 13 mei 2025 (datum publicatie: 4 juni 2025) (ECLI:NL:CRVB:2025:817)
Samenvatting: de CRvB oordeelt dat de aanvraag voor bijzondere bijstand voor budgetbeheer terecht is afgewezen door het College omdat appellant niet aannemelijk heeft gemaakt dat budgetbeheer voor haar noodzakelijke kosten zijn.
Kernpunt: Bijzondere bijstand voor budgetbeheer wordt alleen toegekend als de kosten noodzakelijk zijn en appellant dit kan aantonen.
Rechtbank Overijssel: 9 mei 2025 (datum publicatie: 11 juni 2025) (ECLI:NL:RBOVE:2025:2940)
Samenvatting: Het college heeft de bijstand over de periode juni 2020 tot en met september 2022 terecht herzien, omdat eiseres bijschrijvingen ontving die als middelen moeten worden aangemerkt en zij de inlichtingenplicht heeft geschonden. Het College heeft de terugvordering terecht deels gematigd wegens dringende redenen in verband met het eigen aandeel van het college bij de terugvordering. Voor de periode oktober 2022 tot en met maart 2023 heeft eiseres inkomsten uit arbeid verzwegen, zodat ook daar de inlichtingenplicht is geschonden en het college bevoegd was tot terugvordering zonder dat sprake was van dringende redenen om daarvan af te zien.
Kernpunt: Als het college zelf nalatig is geweest en zo de terugvordering heeft laten oplopen, kan dat worden meegewogen bij de beoordeling van aanwezigheid van dringende redenen om (gedeeltelijk) van terugvordering af te zien.
Rechtbank Limburg: 7 mei 2025 (datum publicatie: 4 juni 2025) (ECLI:NL:RBLIM:2025:4301)
Samenvatting: De rechtbank oordeelt dat zij bevoegd is om het beroep van eiser op verjaring van de invordering van de bijstandsvordering te beoordelen, ondanks dat verjaringskwesties over verhaal normaliter tot de civiele rechter behoren, omdat het hier gaat om bestuursrechtelijke invordering en effectieve rechtsbescherming anders in het gedrang zou komen. Verder is de vordering niet verjaard, omdat deze steeds tijdig is gestuit door de gemeente. Er zijn ook geen dringende redenen om van verdere terugvordering af te zien.
Kernpunt: Bij invordering van een bijstandsuitkering verjaart de rechtsvordering tot betaling pas na vijf jaar nadat de betalingstermijn is verstreken. Een beroep op verjaring slaagt niet als het bestuursorgaan de vordering tijdig heeft gestuit.
Rechtbank Amsterdam: 4 maart 2025 (datum publicatie: 5 juni 2025) (ECLI:NL:RBAMS:2025:1447)
Samenvatting: Het college mocht bijschrijvingen op de bankrekeningen van de minderjarige zoon van eiseres verrekenen met haar bijstandsuitkering. Eiseres had het gezag en daarmee het vruchtgenot over het vermogen van haar zoon. Geen geslaagd beroep op het vertrouwensbeginsel.
Kernpunt: Bijschrijvingen op rekeningen van minderjarige kinderen vallen onder de middelen van het gezin als de ouder het gezag en vruchtgenot heeft. Deze middelen mogen met de bijstand worden verrekend.
Rechtbank Amsterdam: 20 februari 2025 (datum publicatie: 3 juni 2025) (ECLI:NL:RBAMS:2025:1031)
Samenvatting: Het beroep van eiser tegen een herziene beslissing over zijn bijstand is niet-ontvankelijk verklaard. De rechtbank had hierover al eerder een uitspraak gedaan en verweerder heeft aan die uitspraak voldaan. De resterende bezwaren zouden via het lopende hoger beroep behandeld moeten worden.
Kernpunt: De rechter mag niet opnieuw oordelen over onderdelen van besluit waarover al definitief is beslist. Dat zou neerkomen op een dubbel beroep.
