Wij hebben al twee keer eerder bericht over de vraag of een woningcorporatie (hierna: "corporatie") de ANBI-status kan hebben. Tijdens de plenaire behandeling van het Belastingplan 2012 is in een motie het kabinet verzocht haar visie te geven op de maatschappelijke rol van woningcorporaties en de daarbij passende fiscale behandeling. Deze nota is op 13 september 2012 verschenen.
De nota gaat uitgebreid in op de geschiedenis en de rol van corporaties in de samenleving. De eerste corporatie (Vereeniging ten behoeve van de Arbeidersklasse te Amsterdam) dateert al uit 1852. De nota beschrijft verder de huidige werkzaamheden van corporaties en constateert dat hun activiteiten door de jaren heen uitgebreid zijn naar de commerciële huursector, naar de koopwoningmarkt (projectontwikkeling) en naar het terrein van maatschappelijk en kleinschalig bedrijfseconomisch vastgoed.De nota geeft een interessant overzicht van de fiscale positie van corporaties door de jaren heen. De staatssecretaris gaat op de vraag of via specifieke fiscale maatregelen de corporaties moeten worden gesteund in hun volkshuisvestingstaak. De staatssecretaris ziet daarvoor echter geen mogelijkheden, enerzijds omdat Europese regels dat verbieden en anderzijds omdat dit tot concurrentieverstoring zou kunnen leiden.
Belastingdienst gaat om: corporaties toch ANBI
De nota gaat vervolgens in op het arrest van de Hoge Raad van 13 januari 2012, LJN: BQ0525. Na dit arrest heeft de belastingdienst als beleid uitgedragen dat corporaties niet kunnen kwalificeren als ANBI. Op dat beleid komt de staatssecretaris in de nota nu terug. De nota constateert dat het begrip ANBI een open norm is, dat grotendeels door de jurisprudentie wordt ingevuld.
Daarom zal bij het Belastingplan 2013 worden opgenomen dat activiteiten op het gebied van de volkshuisvesting, voor zover deze worden uitgevoerd door zogenaamde toegelaten instellingen met terugwerkende kracht tot en met 1 januari 2012 worden toegevoegd als categorie aan de ANBI definitie zoals die is opgenomen in de Algemene Wet Rijksbelastingen.
Gevolgen
De ANBI status heeft tot gevolg dat particulieren en vennootschapsbelastingplichtige entiteiten giften aan een woningcorporatie die over een ANBI status beschikt, onder nader gestelde voorwaarden en tot een maximum bedrag, in aftrek kunnen brengen op het belastbare inkomen respectievelijk de winst (giftenaftrek). Dit kan een indirect voordeel voor de woningcorporaties opleveren.
Daarnaast kunnen woningcorporaties die over een ANBI status beschikken onder voorwaarden gebruik maken van een specifieke faciliteit in de overdrachtsbelasting. Het betreft een vrijstelling van overdrachtsbelasting voor de verkrijging van onroerende zaken als gevolg van een juridische fusie of taakoverdracht tussen twee of meer ANBI's.
Het gebruik maken van bestedingreserve en fondswerversaftrek blijven onmogelijk, omdat die route al door eerdere wetgeving was afgesneden. De ANBI status moet worden aangevraagd bij de belastingdienst.
