Vanwege het rondwarende coronavirus zien nagenoeg alle beursgenoteerde vennootschappen zich geconfronteerd met allerhande uitdagingen, al dan niet vennootschapsrechtelijk van aard. Zo heerst ook veel onzekerheid op het gebied van de algemene aandeelhoudersvergadering (AV). In hoeverre kunnen de vergaderingen doorgang vinden en op welke wijze? En welke consequenties heeft het niet (tijdig) plaatsvinden van de AV? De roep om een oplossing in de vorm van een noodwet vindt steeds meer weerklank. Dit blog gaat specifiek in op de aandeelhoudersvergadering van beursvennootschappen, in navolging op ons andere blog over de aandeelhoudersvergadering van de besloten vennootschap in de coronacrisis.
Belang
Sommige besluiten dienen op grond van de wet of de statuten van de vennootschap door de AV genomen te worden. Voor beursvennootschappen zijn vooral de besluiten tot benoeming van nieuwe bestuurders (art. 2:132/242 BW), tot vaststelling van de jaarrekening (art. 2:101/210 BW) en tot decharge aan bestuurders en commissarissen van belang. Het opstellen van de jaarrekening moet op grond van de wet binnen vijf maanden na afloop van het boekjaar plaatsvinden. Het boekjaar van de vennootschap eindigt doorgaans gelijktijdig met het kalenderjaar, wat dus concreet de verplichting inhoudt om de zogenoemde jaarvergadering uiterlijk op 30 juni te houden. Die wettelijke termijn kan enkel worden verlengd door de AV.
Noodmaatregelen
Sinds 23 maart jl. geldt in verband met het coronavirus onder meer de maatregel dat alle samenkomsten zijn verboden tot 1 juni. Samenkomsten die nodig zijn voor de continuering van de dagelijkse werkzaamheden van instellingen, bedrijven en andere organisaties, zijn uitgezonderd van dit verbod. Wel geldt dat er bij dergelijke samenkomsten i) maximaal honderd personen aanwezig mogen zijn; ii) alle hygiënemaatregelen ter bestrijding van het virus in acht genomen moeten worden; en iii) men 1,5 meter afstand tot elkaar moet kunnen houden (1). Voor beursvennootschappen staat buiten kijf dat het houden van de jaarvergadering nodig is voor de continuering van de dagelijkse werkzaamheden. De aanvullende vereisten, met name het maximumaantal personen dat een AV zou mogen bijwonen, zorgen er echter voor dat vrijwel alle beursvennootschappen in de knel komen als het aankomt op de jaarvergadering. Het verzetten van de AV naar juni zou in eerste instantie uitkomst kunnen bieden, maar op dit moment lijkt het zeer reëel dat de overheid het verbod op samenkomsten zal verlengen. Verder is het vooralsnog onzeker of de uitzondering (ongewijzigd) gehandhaafd blijft, of dat de overheid bijvoorbeeld de limiet wat betreft het aantal aanwezigen nog naar beneden bij zal stellen.
Alternatieven
De wetgever heeft met een AV een fysieke bijeenkomst voor ogen. Gezien de huidige maatregelen is het in principe mogelijk om een fysieke AV door te laten gaan en daarbij ten hoogste honderd aanwezigen toe te laten. De vergadergerechtigden die als gevolg daarvan niet aanwezig kunnen zijn, kunnen dan anderen machtigen. Daarbij rijst bijvoorbeeld wel de vraag of de vennootschap de aandeelhouders, die in beginsel bevoegd zijn de AV bij te wonen (art. 2:117 BW), toegang kan weigeren omdat er al honderd personen binnen zijn en of daar consequenties aan verbonden zijn voor de geldigheid van genomen besluiten.
Het is ook toegestaan dat aandeelhouders passief de fysieke bijeenkomst live digitaal volgen en via een elektronisch communicatiemiddel stemmen, mits de statuten van de vennootschap die ruimte bieden (art. 2:117a/227a BW). Bestuurders en commissarissen moeten dan alsnog fysiek aanwezig zijn. Aan overige aspecten en voorwaarden voor een zogeheten hybride AV is aandacht besteed in de blog Corona en de aandeelhoudersvergadering van de BV (waarbij zij opgemerkt dat er enige verschillen zijn tussen de hybride AV bij de beursvennootschap en de BV). Nog los van het feit dat het organiseren van zodanige AV voor veel beursvennootschappen onbekend terrein is, biedt de hybride AV echter niet voor alle vennootschappen een geschikte optie. De statuten kunnen bijvoorbeeld niet toereikend zijn of de AV kan reeds gepland zijn. Ten slotte laat de huidige wetgeving een volledig digitale AV niet toe. Met een volledige digitale AV doelen wij op de situatie dat ook de bestuurders en commissarissen digitaal deelnemen en dus niet fysiek met elkaar op één plek zijn.
Noodwet
De roep om een noodwet die per direct voorziet in oplossingen voor beursgenoteerde vennootschappen op dit terrein, zwelt derhalve aan (2). Zo zou een noodwet het mogelijk kunnen maken om een volledig digitale AV te houden en/of om de wettelijke termijn van vijf maanden te verlengen. Ook kan een dergelijke wet duidelijkheid verschaffen in gevallen dat beursvennootschappen noodgedwongen in strijd handelen of al hebben gehandeld met de wet. Concrete uitkomst in de vorm van een noodwet is op korte termijn noodzakelijk om te voorkomen dat de continuïteit van Nederlandse beursondernemingen in het geding komt. De bal ligt wat dat betreft bij het kabinet. Ongetwijfeld kan het daarbij inspiratie putten uit de vennootschapsrechtelijke noodwetgeving van enkele andere Europese landen, die Nederland wat dat betreft al voorgingen. Zodra de noodwet er is, zullen wij u hierover informeren via onze Corona-kennisportal.
Bronnen
(1) Zie https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2020/03/24/aanvullende-maatregelen-23-maart, laatst geraadpleegd d.d. 30 maart 2020.
(2) Zie bijvoorbeeld: E. van Rein, ‘Bedrijven en beleggers willen noodwet voor virtuele vergadering van aandeelhouders’, FD 24 maart 2020, te raadplegen via https://fd.nl/beurs/1339127/bedrijven-en-beleggers-willen-noodwet-voor-virtuele-vergadering-van-aandeelhouders; G. van Solinge, ‘Houd noodwet ava’s tijdelijk en terughoudend’, FD 29 maart 2020, te raadplegen via https://fd.nl/opinie/1339490/noodwet-avas-tijdelijk-en-terughoudend, beiden laatst geraadpleegd d.d. 30 maart 2020.
