In het rapport “Zorgrelatie centraal” van de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS) van 2 oktober 2017 pleit de RVS voor meerjarencontracten als middel om de problemen die thans bestaan bij de inkoop van zorg het hoofd te bieden.
Volgens de RVS heeft de zorginkoop door zorgverzekeraars, zorgkantoren en gemeenten in het afgelopen decennium geleid tot de inkoop van uniformiteit waardoor weinig ruimte geboden wordt aan de wensen en behoefte van patiënten en cliënten. Dit zou met name te wijten zijn aan de jaarlijkse cyclus van inkoop, aldus de RVS. Als gevolg daarvan zouden zorginkopers selectief zorginkopen, zouden zorgaanbieders weinig innovatie aandurven en (te) snel kiezen voor beproefde methodes. Meerjarencontracten lenen zich volgens de RVS beter om maatwerk aan patiënten te bieden. Volgens de RVS moet de vrije keuze van de patiënt/verzekerde voortaan het uitgangspunt zijn bij de inkoop van zorg. RVS wil af van de jaarlijkse onderhandelingen tussen zorginkoper en zorgaanbieder over prijs en volumes.
Waar de RVS precies naar toe wil, wordt in het rapport niet duidelijk. De uitspraken van de RVS zijn op onderdelen erg vaag en regelmatig ook (te) politiek. Meerjarencontracten zullen slechts een deel van de problemen op het gebied oplossen. Veel zal uiteindelijk afhangen van wat partijen precies in die contracten regelen. Wat dat betreft is bepaald onzeker of het enkele gebruik van meerjarencontracten de door de RVS gewenste resultaten zal hebben.
Het gebruik van meerjarencontracten zal vermoedelijk niet betekenen dat het periodieke steekspel van zorginkoop en -verkoop, met duidelijk tegenstelde belangen, zal stoppen. Zorginkopers zullen de wens blijven hebben te sturen op de kosten en de behoefte voelen de zorgaanbieder te beknotten in de mogelijkheid te groeien overeenkomstig de keuzes die de patiënt maakt. De constatering van de RVS dat alle spelers op de zorgmarkt gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor het beheersen van de kosten en daar dus ook gezamenlijk verantwoordelijkheid voor moeten dragen, klinkt mooi, maar biedt geen oplossing.
Waar vooral behoefte aan bestaat is het stopzetten van het gebruik van omzetplafonds of budgetten. Het gebruik van omzetplafonds en doorleverplichten door zorginkopende zorgverzekeraars, zorgkantoren of gemeenten frustreert de keuzevrijheid van patiënten, belemmert zorgaanbieders in de groei die zij willen doormaken en strooit bovendien zand in de machine die marktwerking heet. Bij gebruik van een omzetplafond met een doorleverplicht wentelt de zorginkoper de risico’s ten aanzien van de omvang van de ‘verwezenlijkte’ zorg volledig af op de zorgaanbieders. De vraag is ook wat de logica is van dergelijke afspraken. Indien een zorgaanbieder het ‘goed’ doet (en om die reden gecontracteerd wordt) ligt het voor de hand dat deze zorgaanbieder niet in zijn groei belemmerd wordt. Qua kosten wordt de groei van de ene zorgaanbieder gecompenseerd door de krimp van een andere zorgaanbieder. Marktwerking heet dat. En in principe kostenneutraal voor de zorginkoper. De kostenbeheersing zou dan vooral tot uitdrukking moeten komen in het beheersen van het macrobudget.
Een fundamentele herbezinning op het gebruik van omzetplafonds en doorleverplichten is op zijn plaats. Het zal de marktwerking ten goede komen. Het gebruik van meerjarencontracten kan een verdere bijdrage leveren aan het normaliseren van de zorgmarkt. Maar daar moet het dus niet bij blijven.
Meerjarencontracten als oplossing voor problemen zorginkoop?
In het rapport “Zorgrelatie centraal” van de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS) van 2 oktober 2017 pleit de RVS voor meerjarencontracten als middel om de problemen die thans bestaan bij de inkoop van zorg het hoofd te bieden.Volgens de RVS heeft de zorginkoop door zorgverzekeraars, zorgkantoren en gemeenten in het afgelopen decennium geleid tot de inkoop van uniformiteit waardoor weinig ruimte geboden wordt aan de wensen en behoefte van patiënten en cliënten. Dit zou met name te w...
Leestijd
Auteur artikel
Koen Mous
Gepubliceerd
03 oktober 2017
Laatst gewijzigd
16 april 2018