Een OneDrive-account kan geblokkeerd worden vanwege ongepaste afbeeldingen, maar Microsoft moet deze keuze wel voldoende overtuigend onderbouwen. Zo oordeelde de rechtbank Rotterdam in een zaak van maart 2022. Deze uitspraak vormt een nieuwe bouwsteen in de leer omtrent het blokkeren van accounts bij clouddiensten.
OneDrive
OneDrive is een clouddienst die wordt aangeboden door Microsoft. Op deze dienst kunnen mensen hun bestanden opslaan, maar OneDrive biedt nog veel meer functionaliteiten. Het is mogelijk om foto’s en Word-bestanden automatisch te uploaden als back-up, gebruikers kunnen hun Xbox-account koppelen en het e-mailadres van gebruikers is gekoppeld aan OneDrive. Ook de back-up van een Samsung-telefoon kan worden gemaakt op OneDrive.
Om gebruik te kunnen maken van de clouddienst, sluiten gebruikers een serviceovereenkomst met Microsoft. In die serviceovereenkomst is onder meer bepaald dat Microsoft mag stoppen met de levering van de clouddiensten als gebruikers inhoud opslaan waarin schade wordt toegebracht aan kinderen, of als gebruikers ongepaste inhoud opslaan op OneDrive.
Het geschil
In onderhavige zaak bij de rechtbank Rotterdam (ECLI:NL:RBROT:2022:2252) maakte eiseres gebruik van de back-upfunctie van OneDrive. Een algoritme van Microsoft signaleerde tussen de foto’s van eiseres een aanstootgevende foto van een minderjarige. De hash van de foto op het account van eiseres kwam namelijk overeen met de hash van een foto in de database van het Amerikaanse National Center for Missing and Exploited Children (NCMEC). In reactie hierop schortte Microsoft het account van eiseres op en ontbond ze de overeenkomst wegens een tekortkoming aan de kant van eiseres. Eiseres kreeg niet te horen om welke foto het ging; als Microsoft de betreffende foto zou delen zou zij immers zelf ook de aanstootgevende foto van kinderen verspreiden. Microsoft gaf aan eiseres enkel de file path (locatie) van de foto. Eiseres stelt hierop een vordering in tot nakoming van de serviceovereenkomst, oftewel tot opheffing van de blokkade.
De uitspraak
De rechtbank Rotterdam doet uitspraak over de kwestie. Het was aan Microsoft om voldoende te stellen en bewijzen omtrent de tekortkoming in de nakoming aan de zijde van eiseres. De rechtbank signaleert hier een soort cirkelredenering: Microsoft stelt dat ze het account heeft opgeschort omdat eiseres een aanstootgevende foto heeft verspreid, maar weigert de foto in het geding te brengen. Eiseres heeft wel de file path van de foto ontvangen, maar kan de file path vervolgens alsnog niet volgen, omdat het account is opgeschort. De rechter oordeelt dat Microsoft het hiermee onmogelijk heeft gemaakt voor eiseres om inhoudelijk op de stellingen van Microsoft te reageren. De vordering van eiseres wordt toegewezen.
Interessant genoeg weigert de rechter om het vonnis uitvoerbaar bij voorraad te verklaren voor zover het de foto betreft. Gezien de potentieel zeer kwalijke aard van de foto heeft Microsoft er een redelijk belang bij om de foto niet aan eiseres ter beschikking te hoeven stellen voordat het geschil definitief is beslecht.
Dit leidt ertoe dat Microsoft ook in de bodemprocedure of het hoger beroep in een lastig parket blijft zitten: als Microsoft de foto (of toegang daartoe) wederom niet verstrekt, zal zij in hoger beroep wederom verliezen. Dan voldoet zij immers nog steeds niet aan haar stelplicht en blijft het voor de eiser onmogelijk om inhoudelijk te reageren. Als Microsoft (toegang tot) de foto daarentegen wél verstrekt, en de foto is inderdaad van zeer aanstootgevende aard, dan zou zij iets faciliteren wat ze met haar beleid juist wil tegengaan maakt (namelijk het verspreiden van een aanstootgevende foto van kinderen).
Een mogelijk uitweg voor Microsoft hierin is om veel concreter uit te werken hoe de hoe de controle van foto’s via de database van het NCMEC nu precies werkt en waarom dat in dit specifieke geval betekent dat het wel zo moet zijn dat een verboden afbeelding is verwerkt. Het lijkt er op dat de rechter de uitleg over die techniek wat te algemeen vond.
Het leerstuk van blokkeren van een OneDrive-account
Hoewel eiseres in deze zaak de toegang tot haar account terugkreeg, valt niet met zekerheid te zeggen of dat ook de conclusie was geweest indien Microsoft haar stellingen wel onderbouwd had door de foto in het geding te brengen. Nog geen twee jaar geleden werd de blokkade van een account namelijk door de rechtbank Midden-Nederland in stand gehouden, terwijl het daar een foto betrof die eiser ongevraagd had ontvangen in een appgroep, waarvan tevens nog bediscussieerd kan worden of de foto wel écht zo aanstootgevend was.
Wanneer men onderhavige zaak vergelijkt met die uit 2020 (ECLI:NL:RBMNE:2020:4348), is het opvallend om te zien hoe rechters omgaan met beladen materie. In deze zaak gaat Microsoft zeer zorgvuldig om met de foto, maar dat leidt ertoe dat ze ongelijk krijgt. In de zaak uit 2020 brengt de eiser daarentegen de foto wél in het geding, wat ertoe leidt dat Microsoft wél gelijk krijgt. Juist het tegengaan van verspreiding van de foto – of een verdere precisering van de foto – wordt Microsoft hier fataal. Microsoft wordt niet bestraft wegens het blokkeren van het account, maar wegens de vaagheid omtrent de redenen voor het blokkeren.
Het feit blijft dat de blokkade van een OneDrive-account niet zomaar wordt opgeheven door een rechter, hoe groot de gevolgen daarvan ook zijn. Het is nu afwachten of Microsoft de zaak voortzet in een bodemprocedure of in hoger beroep.
Bent u een leverancier of afnemer van clouddiensten en bent u benieuwd naar uw rechtspositie? Of heeft u een conflict over uw servicecontract? Mijn collega’s en ik denken graag met u mee.
Thijmen van Hoorn, advocaat IT- en privacyrecht
