Horizon 2020 is het Europese kaderprogramma voor onderzoek en technologische ontwikkeling. In het kader van dit programma worden onder meer fondsen ter beschikking gesteld aan wetenschappers en onderzoeksgroepen voor het uitvoeren van wetenschappelijk onderzoek. Het programma loopt van 2014 tot 2020. Horizon 2020 wordt ook wel FP8 genoemd, omdat dit het 8e framework program is.
Het vorige kaderprogramma (FP7 dus) liep van 2007-2013. Tijdens dit vorige programma liep er al een pilot om de in het kader van dit programma geschreven artikelen via open access publicaties vrij te geven.
Het lijkt er op dat de criteria uit die pilot verder zijn aangescherpt. In plaats van een inspanningsverplichting om de artikelen vrij te geven onder een open access licentie, lijkt straks uitgangspunt te zijn dat juist alle artikelen altijd onder een open access licentie worden vrijgegeven. Zo staat het althans in het persbericht, wat de precieze (formele) criteria zullen zijn heb ik nog niet kunnen vinden.
Overigens geldt de verplichting om de resultaten van het wetenschappelijk onderzoek vrij te geven onder open access alleen voor het artikel (dat door het [intlink id="3433" type="page"]auteursrecht[/intlink] zal zijn beschermd). De onderzoeksgegevens die aan het artikel ten grondslag liggen (en die vermoedelijk door het [intlink id="4107" type="page"]databankenrecht[/intlink] worden beschermd) hoeven kennelijk niet direct te worden vrijgegeven. Dit wordt volgens het persbericht van de Commissie wel onderzocht:
The Commission will also start experimenting with open access to the data collected during publicly funded research (e.g. the numerical results of experiments), taking into account legitimate concerns related to the fundee's commercial interests or to privacy.
Er lijkt overigens geen eenduidige definitie te bestaan van wat precies open access is. Gemeenschappelijke deler lijkt in ieder geval te zijn dat artikelen die middels open access zijn vrijgegeven, vrijelijk mogen worden gepubliceerd en opgevraagd. Of het artikel ook altijd vrijelijk mag worden bewerkt, verschilt naar gelang de voorwaarden waaronder het artikel is vrijgegeven.
Wetenschappers die in open access media publiceren dienen er in ieder geval verstandig aan vooraf te onderzoeken of het auteursrecht op de artikelen die ze schrijven wel aan hen toekomt en niet aan bijvoorbeeld een universiteit of een bepaald samenwerkingsverband van onderzoekscentra. Het vrijgeven van een artikel onder een open access licentie is (bottom line) immers iets waar alleen de (auteurs)rechthebbende toe kan beslissen (je kunt niet weggeven wat je niet bezit). Dat betekent dat al bij het aanvragen van een subsidie overeenkomstig Horizon 2020 ook aan dit auteursrechtelijke aspect aandacht dient te worden geschonken.
