Verscherpte aansprakelijkheid van bestuurders en toezichthouders in semipublieke sectoren

Op 12 november 2013 heeft de Minister van Veiligheid en Justitie een brief gestuurd aan de Tweede Kamer waarin de aanpak van het kabinet ten aanzien van de aansprakelijkheid van bestuurders en toezichthouders in semipublieke sectoren wordt ontvouwd. De brief bevat vier invalshoeken om vanuit het aansprakelijkheidsrecht gewenst gedag van bestuurders en toezichthouders te stimuleren en ongewenst gedrag te ontmoedigen, om zo het bestuur en het interne toezicht bij instellingen in semipublieke sectoren te verbeteren.

  1.         Verduidelijking van taken en bevoegdheden van interne toezichthouders

 Omdat niet voor alle toezichthouders in semipublieke sectoren duidelijk is wat tot hun taak behoort, zullen de taken en bevoegdheden van toezichthouders worden geconcretiseerd. Dit zou het eenvoudiger maken om toezichthouders op onbehoorlijke taakvervulling af te rekenen. Daartoe zal in sectorspecifieke wetgeving de taakomschrijving van interne toezichthouders (nader) worden uitgewerkt.  Daarnaast zal in de wet worden geregeld dat stichtingen en verenigingen ervoor kunnen kiezen om een toezichthoudend orgaan in te stellen met een wettelijke taakomschrijving, en zal de tegenstrijdigbelangregeling zoals die thans ook geldt voor bestuurders en toezichthouders van N.V.’s en B.V.’s (te weten dat bestuurders en toezichthouders met een tegenstrijdig belang niet mogen deelnemen aan de besluitvorming) ook voor bestuurders en toezichthouders van stichtingen en verenigingen in de wet worden verankerd.

  2.         Verlaging drempel voor aansprakelijkstelling

 Op dit moment ontbreekt een wettelijke regeling waarin is bepaald dat toezichthouders van stichtingen en verenigingen net als bestuurders tegenover de rechtspersoon aansprakelijk zijn ingeval van onbehoorlijk bestuur. Teneinde de drempel voor aansprakelijkstelling van toezichthouders te verlagen, zal in de wet een uitdrukkelijke regeling voor de aansprakelijkheid van toezichthouders van stichtingen en verenigingen worden opgenomen.

 3.         Strafrecht

Teneinde het strafrechtelijk instrumentarium ter bestrijding van misstanden in de semipublieke sector te optimaliseren, zal de niet-naleving van de in de wet neergelegde administratieplicht strafrechtelijk worden gesanctioneerd. Daarnaast zal voor de overheid de mogelijkheid worden geïntroduceerd om strafrechtelijk op te treden bij laakbaar handelen (bijvoorbeeld buitensporige uitgaven) waarvan de instelling ernstig nadeel heeft ondervonden, ongeacht of het faillissement van de zorginstelling is ingetreden. Op dit moment kan alleen strafrechtelijk worden opgetreden tegen bestuurders voor faillissementsdelicten indien het faillissement ook daadwerkelijk is ingetreden.

 4.         Versterking extern toezicht

In sectorspecifieke wetgeving zullen de bevoegdheden van externe toezichthouders in de semipublieke sector en de interventiebevoegdheden van de Minister worden uitgebreid.

 In het wetsvoorstel ‘Wet versterking toezicht stichting en verenigingen in Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek’ alsmede in sectorspecifieke wetgeving zoals het wetsvoorstel ‘Herzieningswet toegelaten instellingen volkshuisvesting’ zullen de door de Minister aangekondigde maatregelen verder worden uitgewerkt.