Zorgverzekeraars kijken ook nu al in medische dossiers

Recent ontstond ophef over het feit dat de Tweede Kamer zorgverzekeraars de mogelijkheid wil geven om bij een vermoeden van fraude medische dossiers in te zien. Patiënten zouden daarover dan achteraf geïnformeerd moeten worden. De ophef is onterecht. Zorgverzekeraars hebben ook onder het huidige recht al de mogelijkheid om medische dossiers in te zien, ook buiten gevallen van fraude. Dáár zou ophef over moeten bestaan.

Onder het huidige recht hebben zorgverzekeraars de mogelijkheid om in geval van een materiële controle en/of een fraudeonderzoek medische dossiers in te zien. Sinds kort hanteren veel zorgverzekeraars bovendien een machtigingsvereiste in hun polisvoorwaarden. Op basis daarvan moeten verzekerden hun zorgverzekeraar vooraf toestemming vragen voor bepaalde behandelingen, zoals een ggz-behandeling. Verschillende zorgverzekeraars eisen dan inzage in belangrijke onderdelen uit het medisch dossier, zoals verwijsbrieven en behandelplannen. Zeker in de ggz vormt dit een zeer forse inbreuk op de privacy van patiënten.

Dat inzage bestaat bij een materiële controle of een fraudeonderzoek wordt nog wel eens gebillijkt door te wijzen op het feit dat een zorgverzekeraar niet ‘zomaar’ dergelijk onderzoek zal doen (‘waar rook is, is vuur’) en dat het belangrijk is dat fraude wordt aangepakt. Dit laatste is een ‘open deur’ waarmee voorbijgegaan wordt aan de kern van de discussie. De praktijk laat zien dat veelvuldig lichtvaardig omgegaan wordt met het middel van de materiële controle en het fraudeonderzoek. Een vermoeden van fraude is al snel geuit, maar wordt zelden onderbouwd (onder het mom ‘als we verklappen waarom we gaan onderzoeken, is het onderzoek niet meer zinvol’). De patiënt heeft hierbij het nakijken.

Het wordt tijd voor een breder maatschappelijk debat over privacyschendingen in de zorg.