Wat houdt gebondenheid aan de cao Ziekenhuizen in voor het MSB?

Met de komst van het MSB werd menig MSB-bestuurder geconfronteerd met een tot dusverre onbekende rol; die van werkgever. Waar vroeger alle zorgen en dilemma’s rond het werkgeverschap veelal werden ondervangen door het ziekenhuis, is het MSB nu zelf ten volle verantwoordelijk voor deze vaak lastige materie. In een serie artikelen belichten wij allerlei aspecten die met deze werkgeversrol samenhangen. In ons vorige artikel 'is het MSB gebonden aan de cao Ziekenhuizen' kwam naar voren dat het MSB in de regel gebonden is aan de cao Ziekenhuizen. Dat doet de vervolgvraag reizen wat die gebondenheid eigenlijk inhoudt. Wat betekent gebondenheid aan de cao Ziekenhuizen voor het MSB? Op dié vraag gaan we in deze aflevering (deel 2) in.

Ter beantwoording van die vraag moet allereerst worden stilgestaan bij het karakter van cao Ziekenhuizen.

Karakter cao

Grosso modo zijn er twee soorten cao’s, zogenaamde minimumcao’s en zogenaamde standaardcao’s. Bij een minimumcao gelden de arbeidsvoorwaarden zoals daarin vervat als minimum en mag daarvan in de individuele arbeidsovereenkomsten worden afgeweken voor zover dit ten gunste van de medewerker is.

Bij een standaardcao gelden de arbeidsvoorwaarden zoals daarin vervat als standaard, wat betekent dat daarvan in de individuele arbeidsovereenkomsten niet mag worden afgeweken. Zowel niet in negatieve als in positieve zin.

Cao Ziekenhuizen

De meeste cao’s in Nederland hebben het karakter van een minimumcao, maar dit geldt niet voor de cao Ziekenhuizen. De cao Ziekenhuizen is een standaardcao wat tot gevolg heeft dat het MSB in de individuele arbeidsovereenkomsten die het met zijn medewerkers sluit, niet van de arbeidsvoorwaarden uit de cao mag afwijken, negatief noch positief. Zo mag het MSB bijvoorbeeld niet met zijn medewerkers afspreken dat zij in plaats van een eindejaaruitkering van 8,33% conform de cao, een eindejaaruitkering van 10% ontvangen.

Afwijking van de cao is alleen mogelijk in die gevallen waarin de cao dit nadrukkelijk vermeldt. Een voorbeeld hiervan is te vinden in artikel 11.0.1 van de cao, aangaande de reiskostenregeling. Dit artikel bepaalt dat in overleg met de Ondernemingsraad een van de cao afwijkende reiskostenregeling mag worden getroffen. Dergelijke artikelen zijn echter uitzondering in de cao Ziekenhuizen.

Vast arbeidsvoorwaardenpakket

Hoe zit het met arbeidsvoorwaarden waarover de cao Ziekenhuizen zwijgt? Zoals een leaseautoregeling of een bonusregeling. Mogen deze arbeidsvoorwaarden overeengekomen worden door het MSB?

Nee, in principe niet. De cao Ziekenhuizen vermeldt namelijk tevens dat het niet is toegestaan om individuele arbeidsvoorwaarden overeen te komen die niet in de cao geregeld zijn. De cao Ziekenhuizen bevat het complete arbeidsvoorwaardenpakket en aan dat pakket dient iedere gebonden werkgever zich te houden. Gebonden werkgevers dienen bij het aangaan van een arbeidsovereenkomst ook gebruik te maken van de standaardarbeidsovereenkomst die onderdeel uitmaakt van de cao Ziekenhuizen.

Door met een vast arbeidsvoorwaardenpakket te werken wordt beoogd onderlinge concurrentie in de branche tegen te gaan. Maakt het MSB desalniettemin een afspraak die afwijkt van de arbeidsvoorwaarden uit de cao, dan is deze afspraak nietig. Daarvoor in de plaats gelden de bepalingen uit de cao.

Keurslijf of toch niet?

Hoewel de cao Ziekenhuizen vaak als keurslijf wordt ervaren, biedt de cao tegelijkertijd ook mogelijkheden. Mogelijkheden die ruimer zijn dan de wet aan werkgevers biedt. Neem als voorbeeld de opzegtermijn die een werkgever ingeval van een ontslag in aanmerking moet nemen.

Ingevolge de wet mag een werkgever zijn medewerker aan een opzegtermijn van twee maanden of langer binden, maar dan geldt voor hem de dubbele opzegtermijn. Dus als een werkgever zijn medewerker aan een opzegtermijn van drie maanden wil binden, dan mag dat maar dan geldt voor hem een opzegtermijn van zes maanden. Wil hij de medewerker aan een opzegtermijn van zes maanden binden, dan geldt voor hem een opzegtermijn van twaalf maanden.

In de cao Ziekenhuizen is van deze wettelijke bepaling ten gunste van de werkgever afgeweken. De werkgever die gebonden is aan de cao Ziekenhuizen mag zijn medewerkers aan een opzegtermijn van twee of drie maanden binden zonder dat voor hem de dubbele termijn geldt. Pas zodra hij zijn medewerkers aan een opzegtermijn van vier maanden of langer wil binden, geldt voor hem de dubbele termijn. Dit houdt in dat het MSB zijn arts-assistent aan een opzegtermijn van drie maanden kan binden, zonder zelf meteen aan een opzegtermijn van zes maanden vast te zitten. Ook voor het MSB geldt alsdan een opzegtermijn van drie maanden. Tot en met drie maanden mag de opzegtermijn voor de werkgever ingevolge de cao namelijk gelijk zijn aan de opzegtermijn voor de medewerker.

Ook op andere terreinen bevat de cao Ziekenhuizen arbeidsvoorwaarden die in gunstige zin van de wet afwijken.

Tip

Raadpleeg bij het aangaan van een arbeidsovereenkomst goed de cao. Vaak staan daarin voorwaarden opgenomen die afwijken van de wettelijke regeling. Dat kunnen afwijkingen in negatieve zin zijn, maar ook in positieve zin zoals bij de geldende opzegtermijnen.