Discussie over omvang loonstop bij weigeren passende arbeid

Indien een zieke werknemer zonder deugdelijke grond weigert passende arbeid te verrichten, heeft de werkgever de mogelijkheid om het loon van de werknemer stop te zetten. Dit wordt ook wel een ‘loonsanctie’ genoemd. In de rechtspraak bestaat thans discussie over de vraag of de loonsanctie ingeval een werknemer weigert passende arbeid te verrichten, betrekking heeft op het loon over de uren die de werknemer weigert passende arbeid te verrichten dan wel op het volledige loon.

De kantonrechter Amsterdam en de kantonrechter Enschede hebben zich onlangs, op dezelfde dag, over deze vraag gebogen.

In beide zaken ging het om een zieke werknemer die door de bedrijfsarts in staat werd geacht om voor een aantal uur per week passende arbeid te verrichten. De werkgever stelde de werknemer daartoe in staat maar de werknemer weigerde. De werkgever kondigde hierna een loonstop aan doch dit had geen effect. De werknemer volhardde in zijn weigering. Vervolgens stopte de werkgever de volledige loondoorbetaling.

In rechte stelde de werknemers zich op het standpunt dat de werkgever ten onrechte het loon had stopgezet, althans de loonstop niet hun volledige loon zou mogen beslaan maar alleen de uren waarop zij weigerden de passende arbeid te verrichten.

Wat zegt de wet?

De wet bepaalt in artikel 7:629 lid 1 van het Burgerlijk Wetboek (BW) dat een zieke werknemer gedurende de eerste twee jaar van ziekte recht heeft op ten minste 70% van zijn loon. Lid 3 van datzelfde artikel beschrijft een zestal situaties waarin een zieke werknemer dit recht op loon niet heeft. Eén daarvan is de weigering passende arbeid te verrichten:

“3. de werknemer heeft het in lid 1 bedoelde recht niet:

  a …

  b …

  c  voor de tijd, gedurende welke hij, hoewel hij daartoe in staat is, zonder deugdelijke grond   passende arbeid als bedoeld in artikel 658a lid 4 voor de werkgever of voor een door de werkgever aangewezen derde, waartoe de werkgever hem in de gelegenheid stelt, niet verricht.

  d…

  e…

  f…”

Wanneer een werknemer weigert passende arbeid te verrichten, mag een werkgever dan zijn volledige loon stopzetten of alleen het loon over de uren waarop de werknemer passende arbeid weigert?

Uitspraken

De kantonrechter Amsterdam vindt het eerste, de kantonrechter Enschede vindt het tweede. Volgens de kantonrechter Amsterdam is het stopzetten van het loon een sanctie op de in de wet omschreven gevallen van ongewenst gedrag van een zieke werknemer. Door passende arbeid te weigeren, frustreert de werknemer zijn re-integratie wat sanctiewaardig is. Lid 3 van artikel 7:629 BW begint in vijf gevallen met de tekst: ‘voor de tijd, gedurende welke…’ Met het woord ‘tijd’ wordt volgens de kantonrechter bedoeld de periode waarin een bepaald omschreven gedrag van de werknemer plaatsvindt. De kantonrechter komt daarom tot het oordeel dat de loonsanctie ingeval een werknemer weigert passende arbeid te verrichten, ziet op het volledige loon.

Volgens de kantonrechter Enschede dient artikel 7:629 lid 3 sub c BW anders te worden gelezen. Naar het oordeel van de kantonrechter Enschede wordt met het woord ‘tijd’ bedoeld, de uren waarop de werknemer weigert passende arbeid te verrichten. Naar het oordeel van de kantonrechter Enschede kan een loonstop daarom alleen worden opgelegd over de uren waarop de werknemer passende arbeid weigert.

Ik ben van mening dat de loonsanctie ziet op het volledige loon en ben het daarom eens met de kantonrechter Amsterdam. De loonstop is in de wet opgenomen om werknemers aan te sporen mee te werken aan hun re-integratie. Wanneer de loonstop alleen betrekking zou hebben op de re-integratie uren, zou dat de sanctie naar mijn oordeel onvoldoende effectief maken. Ook de parlementaire geschiedenis biedt voor deze uitleg aanknopingspunten. Ten slotte vind ik de uitleg van het begrip ‘tijd’ door de kantonrechter Enschede lastig houdbaar gelet op de uitleg van dit begrip onder sub b, d, e en f van artikel 7:629 lid 3 BW. Ook onder sub b, d, e en f begint de tekst met de woorden: ‘voor de tijd, gedurende welke …’. In die gevallen ziet de loonstop (ook) op het volledige loon.