Het ‘uitgelekte’ regeerakkoord: gevolgen voor het arbeidsrecht

De afgelopen dagen staat het nieuws bol van berichten over de formatie en het regeerakkoord. Ondanks dat het definitieve regeerakkoord nog niet bekend is en het concept nu bij de fracties ter beoordeling ligt, zijn enkele plannen wel al uitgelekt. In dit artikel ga ik in op de arbeidsrechtelijke plannen van de eventueel nieuwe regering.



Het ontslagrecht op de schop

Uit de huidige plannen volgt dat het ontslagrecht wederom wordt aangepast. Het zou gemakkelijker moeten worden om werknemers te ontslaan. Aangegeven wordt dat het mogelijk moet worden om verschillende redenen voor een ontslag aan te geven. Nu is er sprake van een gesloten ontslagstelsel: elke ontslaggrond moet volledig voldragen zijn, wil het kunnen leiden tot ontslag op grond van artikel 7:669 BW. Een combinatie van de ontslaggronden is thans niet mogelijk.

Hier staat tegenover dat een werknemer eerder aanspraak kan maken op een ontslagvergoeding.  Dit betekent dat een werknemer vanaf het begin van de arbeidsovereenkomst recht krijgt op een ontslagvergoeding. Daarnaast kan deze vergoeding hoger uitvallen (ongeveer de helft meer). In twee artikelen licht mijn collega Carolina Buddingh de nieuwe plannen over het ontslagrecht en de transitievergoeding verder toe.

Bepaalde-tijds-contracten verruimd

Werkgevers kunnen werknemers langer een contract voor bepaalde tijd aanpassen. Hiervoor wordt de periode verlengd van 24 maanden na 36 maanden. Daarnaast zal de proeftijd voor een arbeidsovereenkomst van twee jaar of langer ook worden verlengd naar drie maanden (thans twee maanden). Indien er direct een contract voor onbepaalde tijd wordt aangeboden, bedraagt deze proeftijd vijf maanden. In dit artikel worden deze nieuwe regels uitgebreid toegelicht en voorzien van opinie.

Nieuwe DBA-regels?

Er komen nieuwe regels voor ZZP’ers (in dit artikel uitgebreid toegelicht). De aangekondigde, maar tevens veelal uitgestelde Wet DBA biedt onvoldoende zekerheid. Er moet beter worden omschreven wat het betekent om in loondienst te zijn, om een duidelijker onderscheid te maken tussen werknemers en ZZP’ers. Middels een online vragenlijst kunnen opdrachtgevers controleren hoe de Belastingdienst oordeelt over een overeenkomst met een ingehuurde ZZP’er. Deze vragenlijst en het oordeel van de Belastingdienst vormt tezamen een zogeheten ‘opdrachtgeversverklaring’. Zoals de plannen nu luiden, lijkt het erop dat de eerder bestaande VAR-verklaring hiermee in een nieuw jasje zijn herintrede maakt.

Langer vaderschapsverlof

Partners krijgen thans 2 dagen vrij na de geboorte van een kind. In de nieuwe plannen wordt dit 5 dagen per 1 januari 2019. Daarnaast kunnen partners vijf weken extra vrij nemen tegen 70% van het salaris. Deze laatste regeling zal waarschijnlijk pas per 1 juli 2020 gaan gelden (in dit artikel wordt deze regeling uitgebreid toegelicht).

Doorbetalingsverplichting bij ziekte verkort

Voor kleine bedrijven komt er een regeling dat zij de zieke werknemer nog maar één jaar hoeven door te betalen. Voor het tweede jaar wordt er een soort ‘spaarpot’ gecreëerd waaraan de kleine bedrijven mee betalen, om zo de kosten voor het tweede jaar te kunnen voldoen. Deze kosten worden zo verspreid. Deze plannen spelen al enige tijd (zie ook mijn eerdere artikel van december 2015 over dit onderwerp). Zie over arbeidsongeschiktheid en de nieuwe plannen in het Regeerakkoord ook deze artikelen van mijn collega's Anique Sauvé en Buby den Heeten.

Minimum-uurtarief ZZP’ers

Er komt een minimum uurloon voor ZZP’ers. Zo worden maaltijdbezorgers, schoonmakers en andere werknemers die tegen een te laag tarief werken niet meer beschouwd als ZZP’er, tenzij deze een minimumuurtarief verdient (zie ook dit artikel).

Nog even afwachten…

Nu het definitieve akkoord nog niet is vastgesteld, is het de vraag of bovengenoemde plannen allemaal in deze vorm zullen worden doorgevoerd. Daarnaast is het nog onduidelijk op welke termijn deze wijzigingen aanstaande zijn. Met name voor het ontslagrecht zal dit grote gevolgen hebben. Daarnaast is de regeling voor ZZP’ers een langdurig traject, welke eerder al is ingezet door het ontwerpen van de Wet DBA. Met de voornoemde plannen lijkt de eventueel nieuwe regering een einde te maken aan de onzekerheid voor ZZP’ers. Mochten deze plannen werkelijkheid worden, dan houden wij u uiteraard op de hoogte.

Update:

Inmiddels is het Regeerakkoord bekend. In verschillende artikelen zullen wij op de belangrijkste gevolgen voor het arbeidsrecht ingaan. In dit artikel zal ik per onderwerp doorverwijzen naar deze artikelen. Tevens worden hier nog niet belichte onderwerpen toegelicht, zoals vernieuwing in het pensioenstelsel en nieuwe regels omtrent uitzendovereenkomsten en payrolling.