Dit is een strengere toets dan de kantonrechtersformule die geldt bij het uitspreken van de ontbinding van de arbeidsovereenkomst door de rechter. De civiele rechter gaat uit van de toekenning vaneen ontslagvergoeding in een neutrale situatie, waarin geen of in beperkte mate verwijten te maken zijn aan òfwel werkgever, òfwel werknemer.
De betaling van een vergoeding door de bestuursrechter ziet niet op een (volledige) schadevergoeding, maar op compensatie van het aandeel van het bestuursorgaan in de ontstane situatie die geleid heeft tot het ontslag. Daarbij is ook het aandeel van de ambtenaar van betekenis. Toepassing van de kantonrechtersformule in ambtenarenzaken is niet aan de orde, omdat de ambtelijke rechtspositieregelingen vaak een ruimere compensatie bieden bij loonderving na ontslag dan voor gewone werknemers (in de marktsector) het geval is.
Welke uitgangspunten kiest de bestuursrechter?
Drempelvoorwaarde is dat er in de ernstige verstoring van de arbeidsrelatie een overwegend aandeel van het bestuursorgaan moet zijn. Hier zijn drie bandbreedtes:
- 51 tot 65%: factor 0,5
- 65 tot 80%: factor 0,75
- 80 tot 100%: factor 1.
Verder moet rekening gehouden worden met de hoogte van het (vaste) salaris en de duur van het dienstverband.
Gelet op de voor ambtenaren geldende bovenwettelijke werkloosheidsvoorzieningen, waaronder een aanvullende uitkering (na de WW-periode), wordt een matiging toegepast van 50%.
Formule bestuursrechter
De ontslagformule in het bestuursrecht luidt als volgt:
bruto maandsalaris (inclusief vakantietoeslag) x (aantal dienstjaren gedeeld door 2) x (0,5, 0,75 of 1 van het aandeel van de werkgever).
Andere factoren?
Voor het meewegen van andere factoren, zoals kansen op de arbeidsmarkt (duur van de werkloosheid, gezondheidstoestand en reputatieschade) bestaat in beginsel geen aanleiding, aldus de CRvB. Het is wel mogelijk dat de ontslagen ambtenaar op andere wijze moet worden tegemoetgekomen, zoals bijvoorbeeld door het aanbieden van outplacement. De kosten daarvan mogen niet worden afgetrokken van de berekende vergoeding.
Het doorbetalen van salaris tijdens niet-werkzaamheid leidt niet tot aftrek, uitzonderlijke omstandigheden daargelaten.
Slotsom
Al met al is sprake van een opmerkelijke uitspraak van de CRvB. In situaties waarin het ontslag gebaseerd is op een ernstige verstoring van de arbeidsrelatie kan de gewezen ambtenaar aanspraak maken op een vergoeding. Hierin moet het bestuursorgaan een overwegend aandeel hebben. Deze ontslagvergoeding wordt heel anders berekend dan in het burgerlijk recht door de kantonrechter.
Ontslagvergoedingen staan onder maatschappelijke en publieke druk. Sinds 1 januari geldt de WNT voor de bezoldiging van topbestuurders in de publieke en semipublieke sector. Voor hen geldt een maximering van de beëindigingsvergoeding tot € 75.000,-.
In het regeerakkoord van VVD en PvdA staat opgenomen dat ook voor andere werknemers een maximering ingevoerd wordt voor ontslagvergoedingen (eveneens € 75.000,- bruto). Ook is de regering voornemens om de bijzondere positie van ambtenaren gelijk te trekken met die van de werknemers in de marktsector. Afgewacht moet worden of en hoe een en ander concreet uitgewerkt wordt in wetgeving. Voorlopig moet de rechtspraktijk zich bedienen van de geldende regels. Hieraan is nu, naast de kantonrechtersformule voor civielrechtelijke arbeidsovereenkomsten, een ontslagvergoeding voor ambtenaren toegevoegd. Via deze portal wordt u op de hoogte gehouden van nieuwe ontwikkelingen op het terrein van het arbeids- en ambtenarenrecht.
