Volgens de huidige Wet inkomensvoorziening oudere werklozen (IOW) kunnen werkloze werknemers na afloop van een WW-uitkering of een loongerelateerde WGA-uitkering een IOW-uitkering aanvragen. De IOW zou per 1 januari 2020 aflopen, maar het kabinet wil (conform de afspraken zoals opgenomen in het regeerakkoord) de IOW met vier jaar verlengen tot 1 januari 2024. Dit betekent dat werkloze werknemers tot 1 januari 2026 in de IOW kunnen instromen (een WW-uitkering duurt immers maximaal twee jaar). Hieronder zal stil worden gestaan bij de huidige regelgeving omtrent de IOW en de wijzigingen die het kabinet voor ogen heeft.
IOW
De IOW voorziet in een inkomensvoorziening voor werkloze of gedeeltelijk arbeidsongeschikte senioren. De IOW is bedoeld als een tijdelijk vangnet voor senioren die na afloop van de WW-uitkering of de loongerelateerde WGA-uitkering nog geen recht hebben op een AOW-uitkering. Met de verlenging van de IOW komt het kabinet een belofte uit het regeerakkoord na, door ouderen die werkloos of gedeeltelijk arbeidsongeschikt zijn tegemoet te blijven komen.
De IOW-uitkering is een maandelijkse uitkering en is, indien de WW- of loongerelateerde WGA-uitkering is ingegaan op of na 1 juli 2015, nooit hoger dan het sociaal minimum voor een alleenstaande (€ 1.203,43 peiljaar 2019). Bij de vaststelling van de hoogte van de uitkering wordt het inkomen meegeteld (bijvoorbeeld een pensioenuitkering), maar het eigen vermogen en/of het inkomen van een partner wordt niet meegerekend.
IOW tot 1 januari 2020
De huidige IOW heeft een looptijd tot 1 januari 2020. Aangezien een WW-uitkering maximaal twee jaar duurt, kunnen werkloze werknemers tot 1 januari 2022 in de IOW instromen.
Om in aanmerking te komen voor een IOW-uitkering na een WW-uitkering moet aan de volgende voorwaarden worden voldaan:
- de werknemer was 60 jaar of ouder toen hij of zij werkloos werd;
- de WW-uitkering is uiterlijk op 31 december 2019 begonnen;
- de werknemer heeft de voor hem of haar maximale duur van de WW-uitkering doorlopen; en
- de werknemer kreeg langer dan 3 maanden een WW-uitkering.
Om in aanmerking te komen voor een IOW-uitkering na een loongerelateerde WGA-uitkering moet aan de volgende voorwaarden worden voldaan:
- de werknemer was 60 jaar of ouder toen de loongerelateerde WGA-uitkering inging;
- de WGA-uitkering is uiterlijk op 31 december 2019 begonnen;
- de einddatum van de loongerelateerde WGA-uitkering is bereikt.
Is aan de loongerelateerde WGA-uitkering een WW-uitkering vooraf gegaan dan gelden twee aanvullende voorwaarden:
- de werknemer was 60 jaar of ouder toen hij of zij werkloos werd; en
- de werknemer werd werkloos na 30 september 2006.
Als aan bovenstaande voorwaarden is voldaan heeft de werkloze werknemer in beginsel recht op een IOW-uitkering. In de IOW zijn nog wel enkele uitsluitingsgronden opgenomen waardoor een werkloze werknemer geen recht heeft op een IOW-uitkering, bijvoorbeeld in geval van detentie of indien de werkloze werknemer buiten Nederland woont (anders dan wegens vakantie).
IOW tot 1 januari 2024
Inmiddels heeft de ministerraad ingestemd om het wetsvoorstel tot verlenging van de IOW voor advies aan de Raad van State toe te zenden. Het wetsvoorstel is nog niet openbaar gemaakt, dit gebeurt pas bij toezending aan de Tweede Kamer.
Uit berichtgeving kan worden opgemaakt dat naast de verlenging van de IOW tot 1 januari 2024 ook de minimale leeftijd van de werkloze werknemer wordt verhoogd. De toetredingsleeftijd zal verhoogd worden van 60 jaar naar 60 jaar en 4 maanden. Dit betekent dat de werknemer 60 jaar en 4 maanden oud moet zijn als hij werkloos wordt.
Conclusie
Het kabinet wil de IOW verlengen tot 1 januari 2024 en heeft hiertoe een wetsvoorstel voorbereid, waarbij naast de verlenging ook de toetredingsleeftijd wordt verhoogd. Echter, zolang dit wetsvoorstel nog niet door de Tweede en de Eerste Kamer is aangenomen zal de huidige IOW moeten worden toegepast. Dit betekent dat op dit moment een werknemer alleen in aanmerking komt voor een IOW-uitkering als de werknemer 60 jaar of ouder is, als hij werkloos wordt en uiterlijk 31 december 2019 de WW-uitkering is begonnen. Dat uiterlijk 31 december 2019 de WW-uitkering moet zijn begonnen is voor werkgevers een punt om mee te nemen in de onderhandelingen met werknemers. Het kan de werknemer van 60 jaar ouder immers lonen om de einddatum van het dienstverband op 1 december 2019 te zetten in plaats van 1 januari 2020.
Tot zover de ontwikkelingen op het gebied van de IOW-uitkering. Uiteraard houden wij u op de hoogte van de verdere ontwikkelingen en mogelijke verlenging van de IOW. Heeft u hier vragen over? Neem dan gerust contact met ons op.
