De vakanties zijn in een groot deel van Nederland achter de rug, maar waar heeft u dit jaar uw vakantieaccommodatie geboekt? Menig Nederlander boekt tegenwoordig haar (vakantie)accommodatie via het onlineplatform Booking.com. Reden voor het bedrijfstakpensioenfonds voor de Reisbranche (Bpf Reisbranche) om Booking.com aan te merken als een reisagent, waardoor het personeel van Booking.com verplicht is deel te nemen in de pensioenregeling van Bpf Reisbranche. Zowel de kantonrechter als het Gerechtshof hebben zich over de vraag gebogen of Booking.com inderdaad is aan te merken als een “reisagent” in de zin van het verplichtstellingsbesluit Bpf Reisbranche.
Situatieschets
Booking.com is in 1996 als Nederlandse IT-start up opgericht en houdt zich volgens het Handelsregister bezig met webportals, financiële holdings en het ontwikkelen, produceren en uitgeven van software en het ontwikkelen en exploiteren van een (mobiele) website en app. Via haar website Booking.com kunnen (vakantie)accommodaties geboekt worden. Deze werkzaamheden zijn voor Bpf Reisbranche reden geweest om tot de conclusie te komen dat Booking.com een “reisagent” is in de zin van het verplichtstellingsbesluit. Gevolg van deze conclusie is dat al het personeel van Booking.com (althans voor zover de werknemers ook onder de reikwijdtebepaling van het verplichtstellingsbesluit vallen) verplicht moet deelnemen in de pensioenregeling van Bpf Reisbranche. Booking.com is het niet eens met deze conclusie, zij bemiddelt immers niet bij het tot stand komen van overeenkomsten. Booking.com zou slechts een onlineplatform exploiteren waarop accommodatieverstrekkers en klanten samenkomen.
Gerechtelijke procedures: werkingssfeer Bpf Reisbranche
Kernvraag in de discussie bij zowel de kantonrechter als het gerechtshof is of Booking.com werkzaamheden verricht die onder de reikwijdte van het verplichtstellingsbesluit Bpf Reisbranche valt en als gevolg het personeel verplicht moet deelnemen in de pensioenregeling.
In het verplichtstellingsbesluit van Bpf Reisbranche staat dat onder de verplichtstelling ondernemingen vallen die zich uitsluitend of in hoofdzaak bewegen op het gebied van de Reisbranche. Hieronder wordt onder andere verstaan de onderneming die uitsluitend of in hoofdzaak (meer dan 50% van de loonsom van de onderneming) het bedrijf uitoefent van een reisorganisator of reisagent. De kernvraag in beide instanties is of Booking.com werkzaamheden verricht als “reisagent” in de zin van het verplichtstellingsbesluit. Als reisagent wordt aangemerkt: “degene die bemiddelt bij het tot stand komen van overeenkomsten op het gebied van reizen in de ruimste zin des woords, waaronder worden begrepen overeenkomsten inzake vervoer, verblijf en pakketreizen.” In het geval van Booking.com spitst de discussie zich toe op de vraag of Booking.com bemiddelt.
Bemiddeling
De term bemiddeling wordt door zowel de kantonrechter als het gerechtshof uitgelegd aan de hand van de cao-norm. Dit betekent dat in beginsel de bewoordingen van het verplichtstellingsbesluit en eventueel van de daarbij behorende schriftelijke toelichtingen, gelezen in het licht van de gehele tekst van het verplichtstellingsbesluit, van doorslaggevende betekenis zijn. Het gerechtshof is van oordeel dat :“bemiddeling in de zin van het verplichtstellingsbesluit betrekking dient te hebben op de totstandkoming van overeenkomsten op het gebied van reizen in de ruimste zin des woords. Of daarvan sprake is wordt bepaald door de wijze waarop de overeenkomsten tussen de klanten en accommodatieverstrekkers tot stand komen en de rol die Booking.com daarbij speelt.”
In de beoordeling of Booking.com bemiddelt bij het tot stand komen van overeenkomsten op het gebied van reizen betrekt het gerechtshof de algemene voorwaarden van Booking.com en de websitepagina “Hoe wij werken”. Hieruit zou volgen dat Booking.com een reserveringsplatform exploiteert waarbij klant en accommodatieverstrekker samenkomen, waarbij de overeenkomst tussen de klant en de accommodatieverstrekker tot stand komt door de reservering van de klant. De bedrijfsactiviteiten van Booking.com zouden beperkt blijven tot het aanbieden van een online platform. Het feit dat Booking.com bepaalde services aanbiedt, zoals het recht van Booking.com op commissie, de aanstelling van een accountmanager en de laagste prijsgarantie doet volgens het gerechtshof niet af aan dit standpunt. Deze activiteiten houden namelijk geen (actieve) betrokkenheid van Booking.com in bij het daadwerkelijk tot stand komen van de overeenkomst. Daarnaast is niet gebleken dat Booking.com enige invloed uitoefent op de accommodaties of de voorwaarden die worden gesteld door de accommodatieverstrekker.
De conclusie van het gerechtshof is (in navolging van de kantonrechter) dan ook dat de betrokkenheid van Booking.com bij de totstandkoming van de overeenkomst slechts bestaat uit het scheppen van de mogelijkheid tot het via een geboden platform bij elkaar komen van het aanbod van de accommodatieverstrekkers en de vraag van de bezoekers van de website. Er is aldus geen sprake van bemiddeling, waardoor Booking.com niet onder de reikwijdte van het verplichtstellingsbesluit valt en haar personeel niet verplicht hoeft aan te sluiten bij Bpf Reisbranche.
Conclusie
Ook uit deze discussie volgt dat een verplichtstellingsbesluit onduidelijkheden kan bevatten die een werkgever duur kan komen te staan. Indien u als werkgever niet zeker bent of u onder de werkingssfeer van een Bpf valt verdient het aanbeveling om regelmatig een Bpf-check te verrichten. Immers indien u onder de reikwijdte van het verplichtstellingsbesluit valt maar uw werknemers niet heeft aangemeld en dus geen pensioenpremies heeft afgedragen, kan de werkgever geconfronteerd worden een sommatiebrief van het Bpf waarin met terugwerkende kracht (!) pensioenpremies worden geclaimd. Heeft u vragen over een dergelijke Bpf-check? Schroom dan niet om contact met ons op te nemen via 024 – 381 31 22.