Minimale boete delen camerabeelden diefstal straks 350.000 euro?

Per 1 januari a.s. heeft het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) de bevoegdheid boetes tot 810.000 euro uit te delen wegens overtredens van het privacyrecht. Onlangs heeft het CBP concept beleidsregels gepubliceerd hoe ze met die bevoegdheid omgaat. In dit bericht licht ik er één aspect uit, namelijk het delen van beelden van bewakingscamera's.



Bewakingscamera en de privacywet

Het gebruik van (digitale) bewakingscamera's valt onder de privacywetgeving. Dat is enige tijd geleden nog heel uitdrukkelijk zo beslist door de hoogste Europese rechter. Dat betekent onder meer dat moet worden getoetst of voor het ophangen van de camera een grondslag aanwezig is (in de regel waarschijnlijk wel), dat aan transparantie richting de betrokkene moet worden gedaan en dat ieder verder gebruik van de camerabeelden moet worden getoetst aan de regels van de Wbp (zie onze privacycheck). Het CBP heeft op haar website ook meer informatie over het gebruik van camera's vermeld.

Bewakingscamera's en gedragingen verdachten

Een van de redenen om bewakingscamera's in te zetten zal zijn het (bij voorkeur) voorkomen en (anders) registreren van onrechtmatig gedrag. Dat lijkt logisch, maar roept tegelijkertijd vauit privacyrechtelijk perspectief wel extra vragen op. Er zullen namelijk vroeger of later waarschijnlijk een keer opnames worden gemaakt van (pogingen tot) strafbare feiten. Volgens de wet moeten alle gegevens omtrent "min of meer gegronde verdenkingen" al worden aangemerkt als "strafrechtelijke persoonsgegevens".

Extra strenge regels bijzondere persoonsgegevens

De camerabeelden moeten worden dus waarschijnlijk worden aangemerkt als strafrechtelijk persoonsgegevens en daarmee als "bijzondere persoonsgegevens". Voor het gebruik van bijzondere persoonsgegevens gelden hele strenge regels.

Betekent dit dus dat het gebruik van bewakingscamera's niet is toegestaan? Nee, dat (gelukkig) niet. Het betekent wel dat dit gebruik aan voorwaarden is verbonden. Zo zegt artikel 22 lid 2 onder b Wbp uitdrukkelijk dat strafrechtelijk persoonsgegevens mogen worden verwerkt ter (samengevat) zelfbescherming.

Geen verstrekking aan derden

Die gegevens mogen dan echter niet aan derden worden verstrekt. En dat verstrekken aan derden gebeurt nu juist wel als de beelden via social media online worden gezet. Het zonder nadere waarborgen online zetten van beelden waarop (verdenkingen van) strafbare feiten te zien zijn, vormt dus een schending van de WBP.

Concept beleidsregels CBP inzake verwerking bijzondere persoonsgegevens

In de concept beleidsregels over de boetebevoegdheid, deelt het CBP verschillende overtredingen in verschillende categorieen in. Opvallend is dat de overtreding van het verbod op verwerking van "bijzondere persoonsgegevens" onverkort, ongeacht omstandigheden, in categorie III is ingedeeld.

Dat betekent dat op overtreding van dit verbod straks wat het CBP betreft een basisboete van 350.000 euro staat. Gelet op het voorgaande zou die boete dus ook komen te staan op het, zonder nadere waarborgen, delen van dergelijke camerabeelden via sites als bijvoorbeeld Facebook of Twitter.

Nu zitten er aan de boetebevoegdheid overigens wel de nodige grenzen, zoals ik eerder al heb geblogd. Zo is voor het kunnen opleggen van een boete vereist dat sprake is van (voorwaardelijke) opzet of ernstig verwijtbare nalatigheid. Die laatste verwijtbaarheid wordt omschreven als "grof, aanzienlijk onzorgvuldig, onachtzaam dan wel onoordeelkundig handelen". Met name de woorden "onachtzaam" en "onoordeelkundig" laten zien dat de drempel voor een boete niet extreem hoog ligt. De vraag zal vooral zijn of een ieder behoort te weten dat camerabeelden niet zomaar verspreid mogen worden. Gelet op eerdere standpunten van het CBP over gebruik van camerabeelden zou het mij echter niet verbazen als het CBP van oordeel is dat die boete wel degelijk direct kan worden opgelegd. U bent gewaarschuwd.