De werkgever had in een brief over een gewijzigde pensioenregeling genoemd dat de opgebouwde pensioenaanspraak jaarlijks aangepast wordt aan de gestegen kosten van levensonderhoud. In dezelfde passage van deze brief werd vermeld dat de financiering hiervan plaatsvindt uit de rente-opbrengsten, die de pensioenverzekeraar beschikbaar stelt.
Deze toevoeging is echter onvoldoende, ook als in de later overhandigde pensioenbrochure en het officiële pensioenreglement wel sprake is van een duidelijke voorwaarde, verbonden aan de toeslagverlening.
Het hof besliste dat in de oorspronkelijke brief van de werkgever uit 1994 onvoldoende duidelijk een voorbehoud was gemaakt, dat sprake is van een voorwaardelijk recht op indexering. Latere verschaffing van documenten waaruit dit voorbehoud wel blijkt maakt dit niet anders. Van de werknemer hoeft niet verlangd te worden dat hij na latere verschaffing van de pensioenbrochure, het pensioenreglement of andere documenten zelf op onderzoek uitgaat of vragen stelt. Dit is niet anders indien de werknemer een leidinggevende positie heeft, hij was lid van het MT.
Jaren later (in 2005) doet de werknemer een beroep op de onvoorwaardelijke indexering. Het al die jaren stilzitten van de werknemer kan hem niet worden tegengeworpen. De Hoge Raad heeft het oordeel van het hof recent bevestigd.
Deze uitspraak stemt overeen met een ander recent arrest van de Hoge Raad over de eisen die aan de communicatie over een wijziging in de afspraken in de verhouding werkgever-werknemer gesteld worden. Uitgangspunt is dat de werkgever duidelijkheid moet geven over de inhoud van een wijziging (voortaan wordt geen pensioen meer opgebouwd over provisie-inkomsten). Alleen indien duidelijkheid over de wijziging (een verslechtering voor de werknemer) verschaft is, mag de werkgever op grond van latere verklaringen of gedragingen van de werknemer aannemen, dat deze welbewust met die wijziging heeft ingestemd. Een uitdrukkelijke instemming van de werknemer is niet steeds vereist, ook niet als sprake is van een verslechtering voor de werknemer. Wel moet steeds sprake zijn van duidelijke informatie van de werkgever over de wijziging.
Deze aanscherping van de rechtspraak in de relatie werkgever-werknemer sluit aan bij de wettelijke eisen die gelden voor de communicatie van pensioenuitvoerders. Sinds 1 januari 2008 geldt voor pensioenuitvoerders de wettelijke eis dat bij een voorwaardelijke toeslagverlening sprake moet zijn van een consistent geheel tussen de gewekte verwachtingen, de financiering en het realiseren van voorwaardelijke toeslagen. Vanaf 1 januari 2009 moeten pensioenuitvoerders bovendien een voorwaardelijkheidsverklaring opnemen in de informatieverstrekking, o.a. via de startbrief, via het pensioenlabel met muntjes en in het uniform pensioenoverzicht (UPO). Het pensioenlabel is eigenlijk alleen een toeslagenlabel, dat vanaf het najaar van 2010 gebruikt moet worden. Er is veel kritiek op de (on)duidelijkheid van dit label.
De Autoriteit Financiële Markten (AFM) houdt o.a. toezicht op de voorlichting over pensioen door pensioenuitvoerders. Doel is dat informatie over pensioen op tijd, begrijpelijk, duidelijk en juist is. Of het verplichte pensioenlabel een positieve bijdrage zal zijn om dit doel te bereiken valt te betwijfelen. De lezer kan dit zelf beoordelen aan de hand van het hier afgebeelde (verplichte) label. Klik op de afbeelding voor een vergroting.
