Is een pannenkoek een ‘koek’ in de zin van het verplichtstellingsbesluit van het bedrijfstakpensioenfonds Zoetwaren (Bpf Zoetwaren)? Onlangs heeft de kantonrechter Rotterdam een spraakmakende uitspraak gewezen over deze vraag in een kwestie tussen BPF Zoetwaren en een werkgever die zich bezighoudt met de productie van pannenkoeken en poffertjes.
Wat was er aan de hand?
Werkgever is in 1991 opgericht en hield zich aanvankelijk bezig met de productie van en de groothandel in zuivel. Sinds 1995 worden uitsluitend pannenkoeken en poffertjes geproduceerd. Werkgever heeft sinds 1 januari 2000 voor haar werknemers een verzekerde pensioenregeling. Waar Bpf Zoetwaren zich in april 2017 nog op het standpunt stelde dat werkgever niet verplicht hoeft aan te sluiten bij Bpf Zoetwaren, stelt zij zich twee maanden later op het standpunt dat werkgever wel verplicht moet aansluiten bij Bpf Zoetwaren. Een en ander is door Bpf Zoetwaren ter beoordeling voorgelegd aan de kantonrechter.
Verplichte deelneming Bpf
De verplichte deelneming in een Bpf ontstaat via de systematiek van zogenoemde pensioenverplichtstellingsbesluiten die zijn vastgesteld door het ministerie van SZW op verzoek van sociale partners. Sociale partners stellen in een verplichtstellingsbesluit aan de hand van reikwijdtebepalingen vast welke werkgevers verplicht aangesloten zijn bij een bedrijfstakpensioenfonds. Wanneer sprake is van een werkgever die onder de reikwijdtebepaling valt, is een werkgever verplicht aangesloten vanaf het moment dat deze onder de reikwijdtebepaling valt. Er geldt dan dus een pensioenplicht. Dit betekent dat alle werknemers (althans voor zover de werknemers ook onder de reikwijdtebepalingen vallen) van zo’n werkgever verplicht deelnemen en dus pensioenaanspraken hebben jegens het fonds overeenkomstig het daar geldende pensioenreglement. De verplichtstelling op bedrijfstakniveau is ingevoerd om werkgevers binnen een sector niet te laten concurreren op de arbeidsvoorwaarde pensioen.
Werkingssfeer Bpf Zoetwaren
In de discussie tussen Bpf Zoetwaren en de pannenkoekenproducent ligt de vraag voor of de werkgever onder de reikwijdte van het verplichtstellingsbesluit van Bpf Zoetwaren valt. Met name is relevant of onder het fabrieksmatig verwerken van bloem en/of andere grondstoffen tot beschuit, toast, knäckebröd, biscuit, biscuitfiguren, koekjes, banket, koek en wafels ongeacht de soort ook het produceren van pannenkoeken en poffertjes valt. De kantonrechter moet de betreffende bepaling uit het verplichtstellingsbesluit gaan uitleggen aan de hand van de cao-norm. Dit betekent dat in beginsel de bewoordingen van het verplichtstellingsbesluit en eventueel van de daarbij behorende schriftelijke toelichtingen, gelezen in het licht van de gehele tekst van het verplichtstellingsbesluit, van doorslaggevende betekenis zijn.
In de beoordeling of onder “koek” ook pannenkoeken en poffertjes moeten worden volstaan betrekt de kantonrechter de taalkundige beschrijving volgens de Van Dale (en Wikipedia) en de algemene maatschappelijke opvatting. De kantonrechter slaat acht op de uiterlijke verschijningsvorm, structuur, smaak, samenstelling en bereidingswijze. De kantonrechter overweegt dat koek een stevig, droog product is en in overwegende mate bestaat uit suiker. Pannenkoeken en poffertjes worden niet gemaakt van deeg maar van vloeibaar beslag, dat voornamelijk bestaat uit melk. Suiker is als grondstof bij pannenkoeken en poffertjes slechts een zeer ondergeschikt ingrediënt. De structuur van pannenkoeken en poffertjes is daarom niet stevig maar juist slap. Koek is tot slot geen maaltijd maar een lekkernij die wordt gegeten als tussendoortje of bij het ontbijt, terwijl pannenkoeken en/of poffertjes een maaltijd zijn.
In navolging van de algemene maatschappelijke opvatting, ondersteund door een rapport van een extern marketingbureau, een deskundige opinie en de categorisering in supermarkten, komt de kantonrechter tot de conclusie dat pannenkoeken en poffertjes niet zijn te kwalificeren als koek of vergelijkbaar zijn met koek. Het gevolg van deze conclusie is dat de werkgever niet onder de reikwijdtebepaling van het verplichtstellingsbesluit valt en niet verplicht hoeft aan te sluiten bij Bpf Zoetwaren.
Waar dient u als werkgever rekening mee te houden?
Het is als werkgever verstandig om regelmatig een Bpf-check te doen. Dat is niet alleen van belang bij de start van de onderneming, maar ook indien de bedrijfsactiviteit(en) veranderen (bijvoorbeeld als gevolg van een fusie of overname) of verplichtstellingsbesluiten wijzigen. In elke bedrijfstak is een toezichthouder actief die controleert of werkgevers verplicht zijn aangesloten bij het Bpf. Indien de werkgever onder de reikwijdte van het verplichtstellingsbesluit valt maar de werknemers niet heeft aangemeld en dus geen pensioenpremies heeft afgedragen, kan de werkgever geconfronteerd worden een sommatiebrief van het Bpf waarin met terugwerkende kracht (!) pensioenpremies worden geclaimd. Heeft u vragen over een dergelijke Bpf-check? Schroom dan niet om contact met ons op te nemen via 024 – 381 31 22.
