Telewerken en sociale zekerheid in Europees verband

14 april 2023, laatst geüpdatet 28 augustus 2024
De Covid maatregelen hadden tot gevolg dat werknemers meer gingen thuiswerken. In de praktijk blijkt dit thuiswerken zo goed te bevallen dat massaal van het thuiswerken gebruik wordt gemaakt. Echter wanneer sprake is van thuiswerken in een andere lidstaat dan waar de werkgever gevestigd is, kunnen gevolgen optreden voor de bepaling van het land waar de werknemer sociaal verzekerd is. Door een nieuwe Kaderovereenkomst wordt getracht deze gevolgen te beperken.
In dit artikel

Huidige regels

Op basis van de EU Verordening 883/2004 kan worden bepaald waar een werknemer sociaal verzekerd is. Uitgangspunt is dat de werknemer slechts in één land tegelijk sociaal verzekerd is. Werkt een werknemer in meerdere landen, waaronder zijn woonland, dan is de werknemer sociaal verzekerd in het woonland indien deze daar een substantieel gedeelte van zijn werkzaamheden verricht. Onder substantieel gedeelte wordt verstaan 25% van de arbeidsduur. Werkt de werknemer tenminste 25% van zijn arbeidsduur in zijn woonland, dan is de werknemer in het woonland sociaal verzekerd.

Door het massaal thuiswerken ten gevolge van de Covid maatregelen zou het toepassen van bovenstaande regel tot gevolg hebben dat werknemers die in een ander land wonen dan waar de werkgever gevestigd is, voortaan sociaal verzekerd zouden zijn in hun woonland en niet meer in het land waar de werkgever gevestigd is. Immers voor de Covid maatregelen werd niet tenminste 25% thuisgewerkt zodat sociale verzekeringsplicht in het vestigingsland van de werkgever van toepassing was. Is de werknemer verzekerd in de lidstaat waar hij woont, dan kan dat ook allerlei gevolgen voor de werkgever oproepen die zich mogelijk moet registreren in het woonland van de werknemer en aldaar ook premies moet aangeven en afdragen. Reden waarom veel werkgevers niet staan te juichen om thuiswerken in een andere lidstaat aan te moedigen.

Het was niet de bedoeling om, door de Covid maatregelen, de sociale verzekeringsplicht te wijzigen van de lidstaat waar de werkgever gevestigd is naar de lidstaat waar de werknemer woont. Op Europees niveau zijn afspraken gemaakt om voor de bepaling van de sociale verzekeringsplicht geen rekening te houden met het thuiswerken ten gevolge van de Covid maatregelen.

Hoewel de Covid maatregelen zijn afgeschaft, is het thuiswerken gebleven. Reden voor de Europese landen om de afspraak over de bepaling van de sociale verzekeringsplicht, geen rekening houden met het thuiswerken, steeds opnieuw te verlengen tot laatstelijk 1 juli 2023. In de tussentijd werd gezocht naar een permanente oplossing.

Nieuwe regels

Aangezien telewerken vanuit huis steeds meer is ingeburgerd, is, mede op initiatief van Nederland, een concept-Kaderovereenkomst opgesteld. Deze concept- Kaderovereenkomst kan op 1 juli 2023 in werking treden indien tenminste twee lidstaten de overeenkomst ondertekenen. Op basis van de Kaderovereenkomst kan een werknemer tot 50% thuiswerken zonder dat dit leidt tot een wijziging van de toepasselijke sociale zekerheidswetgeving. Wanneer een werknemer op vier dagen per week werkt, kan deze twee dagen thuiswerken zonder dat de het land waarin de werknemer sociaal verzekerd is, wijzigt.

Om gebruik te maken van de Kaderovereenkomst is het van belang dat de lidstaat waarin de werknemer woont en de lidstaat waarin de werkgever gevestigd is, de Kaderovereenkomst hebben ondertekend. Is hiervan sprake dan kan bij de sociale zekerheidsautoriteiten in de lidstaat waar de werkgever is gevestigd, voor Nederland de Sociale Verzekeringsbank (SVB), een A1-verklaring worden aangevraagd op grond van artikel 16 van de EU Verordening 883/2004. De sociale zekerheidsinstantie kan dan de verklaring afgeven zonder dat toestemming verkregen hoeft te worden van de lidstaat waar de werknemer woont.

Let wel werkt de werknemer meer dan 50% in de lidstaat waarin hij woont, dan zal de werknemer nog steeds verplicht verzekerd zijn in zijn woonstaat en niet in de lidstaat waar de werkgever gevestigd is. De werkgever houdt dan in de meeste gevallen de verplichting zich te registreren in de lidstaat waarin de werknemer woont en moet aldaar premies aangeven en afdragen.

Als initiatiefnemer zal Nederland, naar verwachting de Kaderovereenkomst ondertekenen en er zijn ook al berichten uit België en Duitsland dat deze lidstaten de Kaderovereenkomst zullen ondertekenen.

De SVB verwacht een grote toestroom van aanvragen reden om een noodscenario in werking te stellen om de verklaringen toch op tijd te kunnen afgeven. In de komende tijd wordt nadere informatie verwacht over de praktische gang van zaken hiervoor.

Mocht u hierover vragen hebben of nader geïnformeerd willen worden over uw specifieke situatie, neem dan contact met ons op of met uw vaste aanspreekpunt bij Dirkzwager.

Gerelateerd

30% regeling: Terugdraaiing van versoberingen in 2024

De 30% regeling is een fiscale faciliteit voor medewerkers met specifieke deskundigheid die uit een ander land naar Nederland zijn uitgezonden of die in dienst...
Fiscaal - earningsstrippingregel - rekenmachine

Aanscherping earningsstrippingregel voor vastgoedlichamen per 01-01-25?

Vanaf 1 januari 2025 zal mogelijk de earningsstrippingregel (renteaftrekbeperking voor de heffing van Vpb) voor vastgoedlichamen worden aangescherpt. In deze...

Aandachtspunten bij Publiek-Private Samenwerkingen gericht op innovatie

Gaat u deelnemen aan een publiek–private samenwerking (PPS)? Hieronder worden enkele juridische en fiscale aandachtspunten genoemd voor PPS-contracten.

Juridische en fiscale aandachtspunten van overdracht van IE-rechten binnen een groep

In deze blog gaan wij in op de positionering van Intellectuele eigendomsrechten (‘IE-rechten’), zoals auteursrechten, octrooirechten en merkrechten, binnen de...
Prinsjesdag 2024 paleis noordeinde

Prinsjesdag 2024: de belangrijkste updates uit het Belastingplan 2025

Op Prinsjesdag, 17 september 2024, heeft de Minister van Financiën het Belastingplan 2025 en enkele overige wetsvoorstellen gepresenteerd. Wij hebben een...

Box 3: de stand van zaken na de 6 juni arresten

Op 6 juni 2024 heeft de Hoge Raad arrest gewezen in een vijftal zaken waarin de inkomstenbelastingheffing in box 3 centraal stond. Deze arresten zijn een...
No posts found
Events

Aankomende online en live events

We delen diepgaande kennis en pragmatische inzichten over actuele onderwerpen in het vakgebied en de maatschappelijke thema's waar we dichtbij staan.