Werktijdverkorting
Steeds meer werkgevers in Nederland zijn inmiddels genoodzaakt om werktijdverkorting aan te vragen. De website waarop deze werktijdverkorting kan worden aangevraagd, is overbelast. De vraag die de gemoederen de laatste dagen bezighoudt is of werknemers aanspraak behouden op hun volledige loon indien werkgevers een vergunning voor werktijdverkorting hebben verkregen.
Als een vergunning voor werktijdverkorting is verleend, kunnen werknemers aanspraak maken op een uitkering op grond van de werkloosheidswet indien en voor zover aan de daarvoor geldende voorwaarden wordt voldaan. Dit betekent onder andere dat er sprake moet zijn van een relevant verlies aan arbeidsuren en moet worden voldaan aan de geldende referte-eisen.
De gedachte van de overheid achter de regeling werktijdverkorting is blijkens haar website dat werkgevers die de werktijdverkorting toepassen, het loon van hun werknemers voor 100% doorbetalen, (dus ook over de uren waarop ze geen arbeid hebben verricht). Het UWV compenseert de werkgevers hiervoor vervolgens door aan hen de aan de werknemers toegekende WW-uitkeringen (ter hoogte van 75% respectievelijk 70% van het maximum dagloon) uit te betalen. Deze compensatie vindt echter achteraf plaats, daar het uitbetalen van de WW-uitkeringen na ommekomst van de termijn waarvoor werktijdverkorting is verleend (in de regel 6 weken) plaatsvindt.
Regeling onwerkbaar weer
Met ingang van 1 januari 2020 is er evenwel een nieuwe ministeriële regeling in werking getreden, te weten de “Regeling onwerkbaar weer”. Veel werkgevers zijn van deze nieuwe regeling niet op de hoogte. In artikel 5 van deze regeling staat opgenomen: “De werkgever is vrijgesteld van de loondoorbetalingsplicht indien het niet verrichten van de overeengekomen arbeid het gevolg is van andere buitengewone omstandigheden dan buitengewone natuurlijke omstandigheden, voor zover ten gevolge daarvan een ontheffing is verleend als bedoeld in artikel 8, derde lid, van het Buitengewoon Besluit Arbeidsverhoudingen 1945”.
Indien aan een werkgever werktijdverkorting is verleend wegens het coronavirus, betekent dat juridisch vertaald dat aan een werkgever ontheffing is verleend als bedoeld in artikel 8, derde lid, van het Buitengewoon Besluit Arbeidsverhoudingen 1945.
Kort en goed
Als aan een werkgever werktijdverkorting is verleend wegens het coronavirus, is hij op grond van de Regeling onwerkbaar weer niet verplicht het loon van de werknemer door te betalen over de uren dat de werknemer wegens de verleende werktijdverkorting niet heeft gewerkt. Is voor de volledige arbeidsomvang van de werknemer werktijdverkorting verleend, dan hoeft een werkgever dus geen loon aan de werknemer te betalen voor de duur van de verleende werktijdverkorting. Werknemers zijn dan enkel aangewezen op hun WW-uitkering. Dat is een bijzonder heftig gevolg en voor werknemers een flinke aderlating.
Daar er - op dit moment - geen wettelijke verplichting bestaat om tijdens werktijdverkorting het loon door te betalen en het kabinet nog geen aanvullende maatregelen getroffen heeft, is het aan werkgevers zelf om hierover een beslissing te nemen. Sommige werkgevers zullen hierin echter geen keuze hebben, simpelweg omdat ze niet de financiële middelen hebben om het loon te blijven doorbetalen. In afzonderlijke cao’s kan een uitzondering hierop zijn opgenomen. Raadpleeg daarom ook altijd goed de cao.
Recente ontwikkelingen d.d. 17 maart 2020
Uit recente berichtgeving van het Financieel Dagblad leid ik af dat de werkgeversorganisaties in de reisbranche en in de horecabranche hun werkgevers inmiddels hebben aangeraden het loon van hun werknemers tijdens werktijdverkorting niet door te betalen. Dit omdat hiertoe geen wettelijke verplichting bestaat. De verwachting is dat veel werkgevers in deze branche ook simpelweg niet de financiële middelen hebben om het loon te blijven doorbetalen.
Stichting van de Arbeid doet oproep aan kabinet en cao-partijen
De Stichting van de Arbeid heeft het kabinet inmiddels opgeroepen om nieuwe maatregelen op het terrein van de werktijdverkorting te nemen:
- Voorkom dat de WW-rechten van werknemers die gebruik maken van de WTV-regeling worden opgesoupeerd.
- Pas de regelgeving van de WTV zodanig aan dat ook bedrijven die nu indirect schade ondervinden van het coronavirus een beroep kunnen doen op deze regeling.
- Richt een Corona-noodfonds op. Hierop kunnen werkenden die werkzaam zijn op flexibele contracten tijdelijk een beroep doen. Anderzijds kunnen ook bedrijven die te kampen hebben met liquiditeit hun werknemers in vaste dienst loondoorbetaling garanderen. Dit Corona-noodfonds zou moeten uitkeren voor de duur van de coronamaatregelen op basis van de loonstroken van de laatste drie maanden en een bericht van de werkgever dat er geen werk meer is als gevolg van de coronamaatregelen.
- Pas de regelgeving WTV zodanig aan dat bedrijven niet pas na zes weken worden gecompenseerd door het UWV maar al na twee weken.
Voorts roept de Stichting van de Arbeid decentrale cao-partijen (werkgevers- en werknemersorganisaties) op het loon van de werknemers voor wie werktijdverkorting is verkregen volledig te blijven doorbetalen. Om te voorkomen dat werkgevers hierdoor in liquiditeitsproblemen komen, dringt de Stichting van de Arbeid er bij het kabinet op aan om hiervoor snel gelden beschikbaar te stellen.
Kabinet
Naar verwachting zal het kabinet op korte termijn aanvullende maatregelen bekend maken. Zodra deze maatregelen bekend zijn, stellen wij u daarvan op de hoogte.
Conclusie voor dit moment: 17 maart 2020
Op basis van de huidige wet- en regelgeving zijn werkgevers niet verplicht het volledige loon van de werknemers waarvoor werktijdverkorting is verkregen door te betalen. Sommige werkgeversorganisaties hebben hun werkgevers inmiddels aangeraden om tijdens werktijdverkorting het loon niet door te betalen. De Stichting van de Arbeid roept het kabinet op om snel aanvullende maatregelen te nemen, waaronder de oprichting van een Corona-noodfonds.
Zoals eerder aan u bericht, kunnen werkgevers de komende dagen tussen 15.00 en 17.00 uur kosteloos met al hun vragen over werktijdverkorting telefonisch terecht bij ons Corona-team.
