Reparatiewetgeving
De nieuwe regels zijn eigenlijk niet echt nieuw te noemen. De wet die per 1 januari 2012 in werking treedt is namelijk reparatiewetgeving. In de periode tussen 28 december 2009 en 1 juli 2010, voor ongeveer een half jaar dus, golden namelijk precies dezelfde regels. Over die situatie heb ik [intlink id="2072" type="post"]al eerder geblogd[/intlink]. Ik verwijs graag naar dit eerdere bericht.
Onsamenhangende opeenvolgende wetswijzigingen
De reden voor deze reparatiewetgeving is de volgende. De wetgever introduceerde op 1 juli 2010 nieuwe regels omtrent algemene voorwaarden, waarbij geen rekening was gehouden met de laatste wetswijziging van 28 december 2009. Over de onduidelijkheid die daardoor ontstond heb ik destijds [intlink id="3757" type="post"]een artikel geschreven in het Financieeel Dagblad[/intlink]. Dit artikel heeft geleid tot vragen van de Eerste Kamer aan de Minister. Naar aanleiding daarvan heeft de Staatssecretaris van Justitie vervolgens toegezegd met reparatiewetgeving te zullen komen. Die reparatiewetgeving is enige tijd geleden door zowel de Tweede als Eerste Kamer goedgekeurd en treedt dus per 1 januari 2012 in werking.
Onduidelijkheid over samenhang hersteld
In de toelichting bij deze wet is te lezen dat de (enige) reden voor de introductie van deze nieuwe wet is het wegnemen van de verwarring die zou kunnen bestaan over de samenhang tussen de wetgeving naar aanleiding van de Dienstenrichtlijn en de wetgeving omtrent algemene voorwaarden:
Om dit [de onduidelijkheid, MJ] te vermijden wordt voorgesteld artikel 6:234, eerste lid, BW aldus te wijzigen dat de handelaar ook aan zijn informatieverplichting, als bedoeld in artikel 6:234 BW, kan voldoen op de in artikel 6:230c BW voorziene wijze.
Nieuwe tekst artikel 6:234 BW
De tekst van artikel 6:234 lid 1 BW zal per 1 januari 2012 dan ook luiden als volgt (1e zin over terhandstelling, met nadruk op de wijziging):
De gebruiker heeft aan de wederpartij de in artikel 233 onder b bedoelde mogelijkheid geboden, indien hij de algemene voorwaarden voor of bij het sluiten van de overeenkomst aan de wederpartij ter hand heeft gesteld, de voorwaarden overeenkomstig de in artikel 230c voorziene wijze heeft verstrekt of, indien dit redelijkerwijs niet mogelijk is, voor de totstandkoming van de overeenkomst aan de wederpartij heeft bekend gemaakt dat de voorwaarden bij hem ter inzage liggen of bij een door hem opgegeven Kamer van Koophandel en Fabrieken of een griffie van een gerecht zijn gedeponeerd, alsmede dat zij op verzoek zullen worden toegezonden.
Ook bij offline contract verwijzen naar online voorwaarden
In het genoemde artikel 6:230c BW staan 4 mogelijkheden genoemd voor dienstverrichters om informatie ter beschikking te stellen. Een van de vier mogelijkheden is dat de betreffende informatie "voor de afnemer gemakkelijk elektronisch toegankelijk [is] op een door de dienstverrichter meegedeeld adres". Met andere woorden: zowel bij online contracten als bij offline contracteren mag een dienstverrichter in de zin van artikel 6:230b Bw de door hem gehanteerde algemene voorwaarden ter beschikking stellen door te verwijzen naar zijn website waar die voorwaarden "gemakkelijk" te vinden zijn.
Nieuwe onduidelijkheden voor de praktijk
Betekent dit nu dat het voor ondernemers verstandig is om voortaan algemene voorwaarden niet langer op papier aan de klant te overhandigen en slechts te verwijzen naar de website? Dat waag ik te betwijfelen. Vooralsnog zou ik alle ondernemers in overweging willen geven om algemene voorwaarden bij "offline contracteren" gewoon op papier mee te geven (liefst aantoonbaar).
Het is immers nog volstrekt onduidelijk hoe in de praktijk met deze wetgeving moet worden omgesprongen. Alleen al de definitie van 'dienstverrichter' roept vele vragen op, hetgeen betekent dat niet zeker is op welke ondernemingen deze nieuwe wetgeving nu eigenlijk toepasselijk is.
Wat betekent verder bijvoorbeeld dat de informatie "gemakkelijk elektronisch toegankelijk" moet zijn? Moet dan altijd een deeplink worden vermeld naar de algemene voorwaarden? In welk(e) bestandsformaat/-formaten moeten die voorwaarden op de website gepubliceerd zijn? En moet bij een geschil de gebruiker van die voorwaarden bewijzen dat deze ten tijde van het sluiten van zijn contract op zijn website stonden, of moet de wederpartij bewijzen dat de voorwaarden juist niet online stonden? En welke versie van de algemene voorwaarden geldt dan tussen partijen wanneer deze tussentijds is gewijzigd? Het antwoord op al die vragen zou bovendien wel eens zou kunnen verschillen naar gelang of de wederpartij consument of kleine (niet-artikel 235) ondernemer is (in verband met de "zwarte" en de "grijze" lijst).
Waarschijnlijk snel meer duidelijkheid
Hoe dan ook: deze nieuwe wetgeving gaat ongetwijfeld op korte termijn tot nieuwe jurisprudentie leiden, al was het maar omdat de praktijk laat zien dat gebruikers van algemene voorwaarden vaak vergeten deze ook ter hand te stellen. Mogelijk dat de gewijzigde wettekst die vergeetachtige ondernemers straks toch een "escape" biedt. Op dit nieuwe wetsartikel gaat dan ook ongetwijfeld in rechte vaak een beroep worden gedaan. Het is afwachten om te zien hoe rechters daar vervolgens over zullen oordelen. We houden u op de hoogte.
