Doel en uitgangspunt Wet Huis voor klokkenluiders
De Wet Huis voor klokkenluiders is erop gericht om het melden van maatschappelijke misstanden door werknemers binnen organisaties te in goede banen te leiden. De wet creëert een basis voor intern en extern onderzoek naar misstanden en biedt een beschermde positie voor werknemers die besluiten ‘de klok te luiden’.
Uitgangspunt is dat een vermoeden van een misstand eerst intern aan de kaak moet worden gesteld, zodat organisaties in staat worden gesteld zelf onderzoek te verrichten en de misstand weg te nemen. Pas als dat niet tot verbetering leidt – of als intern melden niet mogelijk blijkt – kan een werknemer zijn vermoeden extern melden. Hiervoor wordt een zogenoemd ‘Huis voor klokkenluiders’ opgericht.
Interne regeling
Organisaties waar (doorgaans) vijftig of meer personen werkzaam zijn, zullen op basis van de Wet Huis voor klokkenluiders een klokkenluidersprocedure moeten vaststellen. In deze procedure moet het volgende worden geregeld:
- hoe de organisatie omgaat met interne meldingen van vermoedelijke misstanden;
- de definitie een vermoedelijk misstand;
- bij welke functionaris of functionarissen een vermoedelijk misstand kan worden gemeld;
- de verplichting voor de organisatie om de melding vertrouwelijk te behandelen, indien de werknemer dit verlangt; en
- de mogelijkheid voor werknemers om een adviseur in vertrouwen te raadplegen over een vermoedelijk misstand.
‘Huis voor klokkenluiders’
Voor externe meldingen wordt het zogenoemde Huis voor klokkenluiders in het leven geroepen. Dit Huis krijgt een afdeling advies en een afdeling onderzoek
De afdeling advies heeft als taak om:
- werknemers te informeren, adviseren en ondersteunen over welke stappen kunnen en moeten worden genomen om een vermoedelijk misstand te melden (intern of extern);
- werknemers te verwijzen naar bevoegde bestuursorganen of diensten;
- algemene voorlichting te geven.
Bij de afdeling onderzoek kan een vermoedelijk misstand worden gemeld. Werknemers kunnen de afdeling door middel van een verzoekschrift vragen om een onderzoek in te stellen. De afdeling onderzoek heeft als taak om:
- te beoordelen of een verzoekschrift van een werknemer ontvankelijk is;
- een onderzoek in te stellen naar aanleiding van een verzoekschrift naar (1) het vermoedelijk misstand en (2) de manier waarop de organisatie in kwestie de interne melding heeft behandeld;
- een onderzoek in te stellen naar een vermoedelijk misstand naar aanleiding van één of meerdere adviesaanvragen;
- algemene aanbevelingen te geven hoe de betreffende organisatie een misstand moet oplossen.
Organisaties die te maken krijgen met een melding, zullen op basis van de Wet Huis voor klokkenluiders verplicht zijn mee te werken aan een onderzoek.
1 juli 2016
De Wet Huis voor klokkenluiders treedt per 1 juli 2016 in werking. Wij blijven u op de hoogte houden van de ontwikkelingen. Bij vragen kunt u uiteraard contact opnemen.
