Integriteit is van groot belang in de financiële sector. De toezichtswetgeving bevat dan ook verschillende verplichtingen op dit vlak. In deze bijdrage gaan wij nader in op de meldplichten van verzekeraars met betrekking tot (integriteits)incidenten.
Variabele rente bij consumentenkrediet is sinds 2012 ‘trending topic’ en heeft tot meerdere compensatieregelingen geleid. Naar aanleiding van uitspraken van het Klachteninstituut Financiële Dienstverlening (KiFiD) zijn er – op dringende aanmoediging van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) - door diverse kredietverstrekkers zelfs vergaande compensatieregelingen opgesteld voor mensen die een consumentenkrediet hadden met een variabele rente. De rechtspraak kiest weer een heel andere insteek over dit onderwerp, waarbij het hof Arnhem Leeuwarden een andere lijn volgt dan het hof Amsterdam en het hof Amsterdam recentelijk van koers gewijzigd is.
Het Gerechtshof Den Haag heeft op 11 oktober 2022 arrest gewezen over het opslagwijzigingsbeding bij hypotheken met een variabele rente, de zogenaamde Euribor-hypotheken (ECLI:NL:GHDHA:2022:1983) . Dit arrest is de [voorlopig] laatste schakel in een reeks jurisprudentie over een opslagwijzigingsbeding bij variabelrentende hypotheken, die consumenten hadden afgesloten bij ABN AMRO en Fortis. De rentebetalingen bestonden bij deze hypothecaire leningen uit het variabele Euribor rentetarief vermeerderd met een opslag. De leningsdocumentatie bevatte bedingen op grond waarvan de bank de opslag eenzijdig mocht wijzigen (de “Wijzigingsbedingen”). In de collectieve 'Stop de Banken' procedures is de geldigheid van deze Wijzigingsbedingen getoetst aan de Richtlijn Oneerlijke Bedingen. Na het arrest van de Hoge Raad waarin een helder kader geschetst heeft, is het geding verwezen naar het hof Den Haag.
Ambtshalve toetsing heeft de afgelopen jaren een vlucht genomen. Als gevolg van jurisprudentie van het Europese Hof van Justitie (‘HvJEU’) moet er ambtshalve op consumentenrichtlijnen getoetst worden in alle (gerechtelijke) procedures waar consumentenrechten aan de orde zijn. Ambtshalve toetsing houdt in dat de rechter toetst aan consumentenrechten, ook al hebben partijen zelf daar geen beroep op gedaan. Dit komt specifiek tot uiting bij consumentenkrediet, waarbij rechters zowel de kredietovereenkomsten als de precontractuele informatieverstrekking en kredietwaardigheidstoets ambtshalve toetsen. De gevolgen van deze toetsing kunnen ver gaan. Indien geoordeeld wordt dat de consumentenrechten geschonden zijn, kan de rechter de kredietovereenkomst nietig verklaren of vernietigen.
Het Wetsvoorstel nadere beloningsmaatregelen financiële ondernemingen (Wnbfo) doet per 1 januari 2023 zijn intrede. Hiermee komt er een aanscherping in de beloningsregels van financiële ondernemingen, welke zijn vastgelegd in de Wet op het financieel toezicht (Wft). Waar de regulering nu primair ziet op de variabele beloningen, komt met de aangescherpte regels meer aandacht voor de vaste beloningen.
Op 20 juli heeft de Europese Commissie (EC) een omvangrijk pakket met wetgevingsvoorstellen geïntroduceerd om witwassen en financiering van terrorisme (Anti-Money Laundering and Combating the Financing of Terrorism of afgekort: AML/CFT) nog beter tegen te gaan. Dit pakket zal, indien door de Raad en het Europees Parlement aangenomen, tot belangrijke veranderingen in het Europese en Nederlandse AML/CFT toezicht leiden.
In de JOR 2021/124 is een annotatie verschenen van Chantal van den Borne bij een spraakmakende en verstrekkende uitspraak van de Commissie van Beroep KiFiD over variabele rente bij doorlopend krediet in een ABN AMRO zaak (2021-0015).
In de JOR 2021/15 is een annotatie verschenen van Chantal van den Borne over een uitspraak van de Geschillencommissie KiFiD over variabele rente bij credit card krediet. Er werd geklaagd over overkreditering. Daarnaast heeft de Geschillencommissie ambtshalve getoetst of het variabele rente beding in de kredietovereenkomst een oneerlijk (onredelijk bezwarend) beding is. Naar het oordeel van de Geschillencommissie is er geen sprake van overkreditering en is het variabele rente beding geen oneerlijk beding.
Minister Ollongren informeert periodiek de Eerste en Tweede Kamer over de meest recente ontwikkelingen rondom de implementatie van de Omgevingswet. De wet- en regelgeving is inhoudelijk afgerond en het ontwerp van het KB over de inwerkingtredingsdatum van de Omgevingswet is in behandeling bij de Eerste Kamer. Daarmee lijkt 1 januari 2022 nog steeds een haalbare datum.
Zorgaanbieders kunnen gebruik maken van financiële derivaten in het kader van hun financiën. Met derivaten kunnen zorgaanbieders risico's als gevolg van rentewijzigingen afdekken. Dit komt bijvoorbeeld voor bij langlopende leningen om onroerend goed mee te bekostigen. Bij het gebruik van derivaten lopen zorgaanbieders echter meer risico's dan aanvankelijk werd geadviseerd dan wel waren zorgaanbieders soms niet goed op de hoogte van de werking daarvan. Met de voorgestelde regeling die nu ter consultatie ligt, moeten zorgaanbieders die gebruik willen maken van derivaten voldoen aan inhoudelijke eisen aan die financiële derivaten. Tevens moeten ze verantwoording afleggen in een treasurystatuut.
De rechter is verplicht om in een gerechtelijke procedure Europese regels van consumentenbescherming te toetsen, ook als de consument niet in de procedure verschijnt of geen beroep doet op deze regels. Dit wordt ambtshalve toetsing genoemd. Ambtshalve toetsing wint sinds 2000 steeds meer terrein binnen Europa. Waar het begon met het ambtshalve toetsen van oneerlijke bedingen, wordt ambtshalve toetsing inmiddels ook toegepast bij andere Europese consumentenregels. In een (tussen)uitspraak van 16 juli 2020 voert Rechtbank Rotterdam namelijk een ambtshalve toets uit op de naleving van (pre)contractuele informatieverplichtingen bij een (vermeende) verzekeringsovereenkomst.
Door COVID-19 en de huidige overheidsmaatregelen hebben veel ondernemingen behoefte aan extra ruimte of flexibiliteit voor hun financieringssituatie. Met de Garantie-Ondernemingsfinanciering kunnen banken een staatsgarantie krijgen op hun financiering aan ondernemingen. Vanwege de coronacrisis heeft de overheid deze regeling tijdelijk uitgebreid. Dit maakt het verkrijgen van financieringen makkelijker. Banken kunnen uiteraard wel een invulling aan deze regeling geven en voorwaarden stellen. Wat zijn deze voorwaarden?
