Nieuw besluit lucratief belang in internationale situaties

14 december 2021, laatst geüpdatet 28 augustus 2024
In een besluit van 16 november 2021 heeft de staatssecretaris van Financiën een aantal beleidsstandpunten neergelegd over de manier waarop zogenoemde lucratieve belangen gehouden door internationale managers in de inkomstenbelastingheffing moeten worden betrokken. Aangezien de hierin verkondigde standpunten voor een belangrijk deel haaks staan op de wetsgeschiedenis en/of publicaties van de belastingdienst is sprake van een zogenoemd ‘vechtbesluit’, waarvan kan worden verwacht dat de hierin opgenomen standpunten (uiteindelijk) aan de rechter zullen worden voorgelegd.
Mats Emonts
Mats Emonts
Fiscalist - Senior
Dennis Nijssen
Dennis Nijssen
Fiscalist - Partner
In dit artikel

Wat is een ‘lucratief belang’ en wanneer is hiervan sprake?

In met name private equity structuren wordt gebruik gemaakt van verschillende vormen van managementparticipatie, zoals direct of indirect gehouden aandelen, (winstafhankelijke) obligaties of andere leningen, (non-recourse)schulden en/of opties. De vormgeving is veelal zodanig dat bij een succesvolle resultaatontwikkeling, verkoop of beursgang met een relatief bescheiden inleg een hoog rendement kan worden behaald (het hefboomeffect). Omdat het in de praktijk voor de belastingdienst lastig bleek deze managementvoordelen als loon aangemerkt te krijgen is een aparte categorie inkomsten in het leven geroepen voor vermogensinstrumenten waarbij op enigerlei wijze gebruik wordt gemaakt van dit hefboomeffect. Ten aanzien van lucratief belanginkomsten is de hoofdregel dat zij als resultaat uit overige werkzaamheden (ROW) aangemerkt worden en in box 1 (tegen het progressieve tarief) belast. Voor zover het lucratief belang via een vennootschap wordt gehouden waarin de manager een aanmerkelijk belang heeft kan bij dooruitdeling (95% of meer) van de lucratief belang inkomsten in hetzelfde jaar worden bereikt dat de inkomsten worden belast tegen het box 2 tarief (aanmerkelijk belang (AB) inkomen, tarief momenteel 26,9%).

Heffing in internationaal verband

Zijn de regels in nationaal verband al verre van eenvoudig, ook door het gebruik van vage en onvoldoende toegelichte begrippen, nog minder duidelijk wordt het wanneer de betreffende manager niet in Nederland woont. Op 23 november heeft de staatssecretaris voor dergelijke situaties zijn beleid gepubliceerd in een besluit. Het besluit is op 24 november 2021 in werking getreden en heeft terugwerkende kracht tot 16 november 2021.

Niet in Nederland wonende personen zijn alleen aan Nederlandse belastingheffing onderworpen voor zover zij inkomen uit Nederlandse bron ontvangen. In de Nederlandse wetgeving is ter zake van ROW bepaald dat Nederland heffingsrecht heeft als de voordelen die daarmee

worden behaald naar moet worden aangenomen mede een beloning beogen te zijn voor werkzaamheden verricht in Nederland. Uit het woord ‘mede’ leidt de staatssecretaris af

dat enige band met werkzaamheden in Nederland voldoende is om voor het volledige bedrag een Nederlandse bron van inkomen te constateren. Betwijfeld kan worden of de wetgever een dergelijke verstrekkende betekenis heeft willen toekennen aan dit woord. De in de wetsgeschiedenis te vinden voorbeelden lijken eerder te wijzen op een ‘voor zover’ (in Nederland) benadering.

Als Nederland naar nationaal recht een heffingsrecht heeft is vervolgens relevant hoe de inkomsten moeten worden gerubriceerd als de manager en/of zijn vennootschap in een land wonen/gevestigd zijn waarmee Nederland een belastingverdrag heeft gesloten. Die rubricering bepaalt namelijk of die inkomsten volledig, gedeeltelijk dan wel niet in Nederland belast mogen worden. Dat hier onduidelijkheid over bestaat is niet vreemd omdat lucratief belanginkomen een inkomenscategorie is die in het buitenland onbekend is en waar bij verdragsonderhandelingen niet expliciet over gesproken is, in veel gevallen dateren verdragen zelfs uit de periode voordat deze regeling is ingevoerd (2009).

Ten aanzien van de behandeling onder verdragen neemt de staatssecretaris het volgende standpunt in:

  1. In gevallen waarin het lucratief belang onmiddellijk wordt gehouden en in gevallen waarin het lucratief belang middellijk wordt gehouden maar niet aan de doorstootverplichting wordt voldaan, is het artikel voor niet-zelfstandige arbeid van toepassing op de voordelen uit lucratief belang. Het is ook mogelijk dat in voorkomend geval het artikel van toepassing is dat ziet op de beloningen van bestuurders- en commissarissen.

  2. In gevallen waarin nationaalrechtelijk heffing plaats vindt volgens het AB-regime in box 2 wordt op reguliere voordelen het dividendartikel toegepast en op vervreemdingsvoordelen het vermogenswinstartikel van het belastingverdrag.

In de wetsgeschiedenis heeft de staatssecretaris zich minder stellig uitgelaten over de verdragskwalificatie van een lucratief belang. In sommige voorbeelden acht hij ook in de situatie onder 1. het dividendartikel van toepassing. Interessant is ook het lijvige door een projectgroep binnen de belastingdienst geschreven rapport ‘Private equity en fiscaliteit’ waarin uitgebreid wordt ingegaan op de internationale duiding van lucratiefbelangvoordelen. Hierin wordt geconcludeerd:

Op basis van voorgaande analyse kunnen we concluderen dat (afhankelijk van het soort voordeel dat uit het vermogensbestanddeel vloeit) op lucratiefbelangvoordelen inderdaad artikel 10 (dividenden), artikel 11 (interest) of artikel 13 van het OESO-modelverdrag (vervreemdingswinst) van toepassing is.“

Ook interessant in dit rapport is dat de projectgroep opmerkt dat die conclusie op basis van rechtspraak vermoedelijk ook geldt onder nieuwe (vanaf 2009) gesloten belastingverdragen als de behandeling van lucratiefbelangvoordelen niet expliciet onder de aandacht is gebracht.

In voorkomende gevallen lijkt het dus zinvol de in het besluit ingenomen standpunten niet klakkeloos te accepteren. De belastingdienst zal er een harde dobber aan hebben de belastingrechter te overtuigen van de juistheid van de ingenomen standpunten.

RdV, 2-12-2021

Vastgoed

Belangrijke veranderingen in servicekosten: wijzigingen in de btw-behandeling per 1 januari 2025 en wetsvoorstel met huurrechtelijke aanpassingen

Bij de verhuur van woonruimte en commercieel vastgoed worden vrijwel altijd servicekosten en kosten voor nutsvoorzieningen in rekening gebracht aan de...
Fiscaal - calculator

Rechtbank Noord-Nederland halveert belastingrente voor belastingplichtige vennootschapsbelasting

De rechtbank Noord-Nederland heeft zich uitgelaten over de evenredigheid van de belastingrente voor belastingplichtigen voor de vennootschapsbelasting.[1] Zij...

Belastingdienst publiceert kader voor beoordeling arbeidsrelaties per 1 januari a.s.!

De Belastingdienst heeft eind vorige week het document Toelichting Beoordeling Arbeidsrelaties gepubliceerd. Hierin verduidelijkt de Belastingdienst de...

30% regeling: Terugdraaiing van versoberingen in 2024

De 30% regeling is een fiscale faciliteit voor medewerkers met specifieke deskundigheid die uit een ander land naar Nederland zijn uitgezonden of die in dienst...
Fiscaal - earningsstrippingregel - rekenmachine

Aanscherping earningsstrippingregel voor vastgoedlichamen per 01-01-25?

Vanaf 1 januari 2025 zal mogelijk de earningsstrippingregel (renteaftrekbeperking voor de heffing van Vpb) voor vastgoedlichamen worden aangescherpt. In deze...

Aandachtspunten bij Publiek-Private Samenwerkingen gericht op innovatie

Gaat u deelnemen aan een publiek–private samenwerking (PPS)? Hieronder worden enkele juridische en fiscale aandachtspunten genoemd voor PPS-contracten.
No posts found