Even geduld aub...
Een dochtervennootschap in Duitsland - Wat kan je tegenkomen?
Net zoals in Nederland zijn er in Duitsland verschillende ondernemingsvormen. Deze ondernemingsvormen laten zich onderverdelen in kapitaalvennootschappen en personenvennootschappen. Tot de kapitaalvennootschappen behoren de Aktiengesellschaft (AG) en de Gesellschaft mit beschränkter Haftung (GmbH). De Einzelunternehmen, Gesellschaft bürgerlichen Rechts (GbR), de offene Handelsgesellschaft (OHG) en de Kommanditgesellschaft (KG) zijn Duitse personenvennootschappen. Om de verschillen beter te begrijpen worden deze ondernemingsvormen hier onder kort worden besproken.
Een eenmanszaak ontstaat wanneer een particulier persoon een bedrijf opricht. De eigenaar is met zijn gehele (persoonlijke) vermogen onbeperkt aansprakelijk voor aangegane verbintenissen en veroorzaakte schade. Winst of verlies van de opgerichte onderneming komen voor rekening van de ondernemer.
Een ieder die een eigen business runt, kan als Einzelunternehmer aan de slag mits aan de oprichtingsvereisten is voldaan. In principe moet het Einzelunternehmen alleen correct worden aangemeld bij het betreffende Gewerbeamt of Finanzamt.
Besluit de ondernemer zijn onderneming wel het handelsregister in te schrijven, dan kwalificeert hij naar Duits recht niet meer als Einzelunternehmer maar als Kaufmann. Het Einzelunternehmen dat is ingeschreven in het handelsregister moet de letters ,,e.K.” achter zijn bedrijfsnaam dragen. Als Einzelunternehmen kan men personeel aannemen en taken dan ook aan verschillende medewerkers delegeren.
Anders dan een kapitaalvennootschap bezit een personenvennootschap geen rechtspersoonlijkheid. Dit houdt in dat alle vennoten van een personenvennootschap zowel met hun privévermogen als met het zakelijk vermogen hoofdelijk aansprakelijk zijn voor schulden van de vennootschap. Wel zijn de oprichtingsvereisten voor personenvennootschappen minder streng dan die voor de kapitaalvennootschappen
Zowel een GbR als een OHG wordt in de regel bij statuten opgericht. Zodra twee personen zich samendoen, is de GbR opgericht. Een OHG komt tot stand indien er overeenstemming is bereikt dat er een OHG zal worden opgericht en arbeid wordt verricht.
Waartegen de GbR niet wordt ingeschreven in het Handelsregister, moet een OHG om declaratoire redenen wel worden ingeschreven. Als er statuten zijn, dan bepalen de statuten wie bevoegd, verantwoordelijk en aansprakelijk zijn. Als er geen statuten zijn dan geldt de hoofdregel dat alle vennoten over de bedrijfsleiding gaan en dat beslissingen samen worden genomen.
Met betrekking tot de aansprakelijkheid geldt zowel voor de GbR- en OHG-vennoten dat alle vennoten hoofdelijk aansprakelijk zijn. Dit wil zeggen dat de maten met hun zakelijk vermogen en met hun privévermogen aansprakelijk zijn voor de schulden van de vennootschap. Bij een GbR is het tevens zo dat een schuldenaar bij elke vennoot kan aankloppen en bij elke vennoot 100% verhaal kan krijgen.
Twee of meer natuurlijke personen en/of rechtspersonen die onder gemeenschappelijke naam samen willen werken, maar geen handel willen drijven, kunnen een Gesellschaft bürgerlichen Rechts (GbR) oprichten.
Een GbR is vergelijkbaar met een Nederlandse maatschap. De GbR kan vormvrij worden opgericht en hoeft niet te worden ingeschreven in het handelsregister. Winst en verlies wordt in gelijke delen tussen de vennoten verdeeld, onafhankelijk van de aard en omvang van de inbreng van partners.
De GbR heeft - in beperkte mate - handelsbevoegdheid, zo is een GbR gemachtigd deel te nemen aan externe rechtsbetrekkingen, het sluiten van overeenkomsten en juridische claims. Daarnaast kan een GbR worden aangeklaagd en vervolgd.
Twee of meer natuurlijke personen en/of rechtspersonen die onder gemeenschappelijke naam handel willen drijven, kiezen voor een Offene Handelsgesellschaft (OHG).
De oHG is vergelijkbaar met de Nederlandse vof (vennootschap onder firma). Ze kan worden opgericht door twee of meer natuurlijke personen of rechtspersonen die onderling een overeenkomst sluiten.
Het doel van een oHG is het exploiteren van een handelsbedrijf onder een gemeenschappelijke firmanaam. Hierbij is het verplicht het toevoegsel oHG te gebruiken. Een oHG wordt ingeschreven in het Duitse handelsregister. Net als bij een GbR is er geen minimumkapitaal voorgeschreven en is de aansprakelijkheid hetzelfde. Alle vennoten van een oHG zijn onbeperkt aansprakelijk tegenover crediteuren van de vennootschap.
Een Kommanditgesellschaft (KG) heeft twee soorten vennoten:
Ook voor de KG gelden dezelfde declaratoire inschrijfregelingen in het Handelsregister als bij de OHG.
Ten slotte is er nog een mengvorm, namelijk de GmbH & Co. KG. Deze rechtsvorm bestaat uit een KG, waarvan de beherend vennoot een GmbH is. Dit houdt in dat de GmbH als beherend vennoot met zijn geheel vermogen aansprakelijk is voor de KG. Nu weten we van een KG dat de beherend vennoot zowel met zijn zakelijk en zijn privévermogen voor eventuele schulden moet instaan. Kiest men er echter voor om een GmbH als beherend vennoot te benoemen, dan is de GmbH alleen met haar vermogen aansprakelijk. De regels van de GmbH’s zijn hier van toepassing.
De GmbH is de populairste rechtsvorm in Duitsland en vergelijkbaar met de Nederlandse B.V.
Voor het oprichten van een GmbH is een “Stammkapital” nodig en wordt tenminste één “Geschäftsführer” aangewezen. Dit moet een natuurlijk persoon zijn. Voor meer informatie over het oprichten van een GmbH verwijs ik naar mijn artikel “Oprichting van een GmbH”.
Een Gesellschaft mit beschränkter Haftung (GmbH) lijkt op een B.V. en kent mildere oprichtingsvereisten dan een AG. Ze kan evenals een AG alleen of met anderen worden opgericht, ze bezit rechtspersoonlijkheid, het kapitaal wordt verdeeld in aandelen, die in het bezit zijn van aandeelhouders en er is een bestuur dat de dagelijkse leiding geeft aan het bedrijf. Een raad van toezicht is bij een GmbH alleen verplicht als er meer dan 500 werknemers zijn ingesteld. Voor wat de oprichtingsvereisten betreft geldt ook hier weer dat de statuten van de GmbH bij notariële akte moeten worden opgesteld. Anders dan bij de AG kent de GmbH een startkapitaal van €25.000,-. Bij inschrijving in het Handelsregister moet reeds €12.500,- in de GmbH zijn gestort. De interne verhoudingen/regels zijn opgenomen in de statuten.
De Aktiengesellschaft (AG) toont veel gelijkenissen met een naamloze vennootschap (NV). De AG is dus een vennootschap waarvan het kapitaal verdeeld is in aandelen. Bij de oprichting van een AG moet er een startkapitaal van €50.000 (euro) in de vennootschap worden gestort. De statuten (Gesellschaftsvertrag) van de AG moeten notarieel worden vastgelegd in de oprichtingsakte. Deze wordt dan ingeschreven in het Handelsregister.
De AG bestaat altijd uit (1) een bestuur, dat de dagelijkse leiding aan het bedrijf geeft; (2) een raad van commissarissen, die toezicht houden op het bestuur en (3) de aandeelhouders ofwel de kapitaalverschaffers die op de algemene vergadering voor aandeelhouders mee mogen stemmen over diverse onderwerpen die op de agenda staan. Een AG is evenals een NV een rechtsvorm met rechtspersoonlijkheid. Dit houdt in dat de bestuurders in principe niet aansprakelijk zijn met hun privévermogen voor eventuele schulden van de AG.
Sinds 2008 bestaat ook de mogelijkheid een zogenoemde UG op te richten. Een UG kan worden gezien als een mini-GmbH en kan worden opgericht met een startkapitaal vanaf 1 euro. Wel moet elk jaar 25% van de winst worden gereserveerd voor het opbouwen van kapitaal. Wanneer een bedrag van 25.000 euro is bereikt wordt de UG omgezet in een GmbH.
Algemeen
Wanneer een onderneming in Duitsland wordt opgericht dan moet deze binnen een maand gemeld worden bij het ‘Gewerbeamt’ of ‘Ordnungsamt’ van de gemeente waar het bedrijf is gevestigd. Daarnaast moet de opgerichte vennootschap worden ingeschreven in het handelsregister. Dit doet een Duitse notaris. Het handelsregister wordt bij het ‘Amtsgericht’ (kantongerecht) gevoerd.
