Een en ander moet fiscaal zo optimaal mogelijk zijn ingericht, omdat de gemaakte afspraken grote financiële invloed kunnen hebben op de familie en de continuïteit van de onderneming. Dirkzwager biedt voor deze ondernemers de ideale situatie: zodra de notaris zich over deze aangelegenheden van de ondernemer buigt, kan de fiscalist gaan meedenken over verstandige en slimme oplossingen, en andersom. Eventueel nog samen met een collega van een ander rechtsgebied. Deze geïntegreerde aanpak biedt oplossingen die bij de cliënt passen. Een werkwijze die de cliënt nog verder ontzorgt.
Raakvlakken fiscaal- en civielrecht
Fiscaal- en civielrecht hebben enorm veel raakvlakken. Wanneer een DGA bij Dirkzwager zijn huwelijkse voorwaarden wil laten regelen en een testament wil laten opmaken, speelt ook de fiscaliteit een grote rol. De inrichting daarvan heeft vrijwel altijd invloed op de uiteindelijke gevolgen voor de belastingheffing bij bijvoorbeeld een scheiding of een overlijden. De belasting zal moeten worden gefinancierd wat weer invloed kan hebben op de financiële positie van de persoonlijke holding en de onderliggende bedrijven.”
Aan het woord zijn fiscaal jurist Lex van Noordenburg en Ineke Meuwese, toegevoegd notaris Personen- en familierecht. Hun teams werken geïntegreerd samen, vaak aangevuld met collega’s van Ondernemingsrecht.
Ineke Meuwese: “We vullen elkaar aan en je kunt samen sparren over bepaalde kwesties. Sinds Dirkzwager een eigen fiscaal team heeft, kan ik tegen cliënten zeggen: ik kan dit samen met mijn fiscale collega’s uitstekend voor u regelen. En de fiscaal adviseurs schakelen de collega’s van Familie- en ondernemingsrecht in. Daarmee ontzorg je de cliënt. Die hoeft niet nog eens naar een ander kantoor om bepaalde zaken te regelen.
”Lex van Noordenburg: “Samen overzien we het juridische en fiscale spectrum van de DGA en zijn onderneming en van familie-bedrijven. Door onze geïntegreerde aanpak proberen we te komen tot een zo optimaal mogelijke oplossing die bij de cliënt past. Want die nemen we als uitgangspunt; fiscaliteit is heel belangrijk, maar niet altijd leidend.”
Levensloop DGA
Dat hun rechtsgebieden sterk verstrengeld zijn, illustreren de juristen aan de hand van een voorbeeld: de levensloop van een DGA en zijn familie. In dit geval is dat uit praktische overwegingen een man (‘hij‘ en ‘zijn’), maar het kan natuurlijk evengoed een vrouwelijke ondernemer zijn.
Start bedrijf en huwelijk
Een jonge ondernemer is net een bedrijf gestart: hij heeft een persoonlijke holding waaronder meerdere vennootschappen hangen. Hij gaat trouwen en klopt bij Dirkzwager aan voor huwelijkse voorwaarden en een testament. “Dan moet je goed nadenken over hoe je die gaat inrichten. Bij de beperking van risico’s in de privésfeer of regulering van de gevolgen van echtscheiding of overlijden speelt de inhoud van huwelijkse voorwaarden en het testament voor de ondernemer een enorm belangrijke rol. Hoe kun je die fiscaal optimaliseren, zodanig dat als er iets gebeurt – scheiding of overlijden – de belastingheffing zo minimaal mogelijk is?”
Groeiend bedrijf
De DGA bouwt zijn onderneming verder uit. Hij heeft inmiddels flink wat vermogen in zijn persoonlijke holding – zijn spaarpot – en wil daar iets mee doen. “Als dat vermogen uit alleen maar beleggingen bestaat, dan is bij schenking of overlijden niet alleen inkomstenbelasting maar ook schenk- of erfbelasting verschuldigd. Soms kan de samenstelling van het vermogen of de organisatiestructuur zodanig worden aangepast, dat toepassing van fiscale vrijstellingen of doorschuiffaciliteiten mogelijk is. Bij schenking of overlijden is dan veel minder belasting verschuldigd. Dit spreekt DGA’s meestal wel aan.”
Vaak wil de DGA die al wat vermogen in privé heeft opgebouwd, iets aan zijn kinderen schenken. “Dan gaan we samen met de cliënt kijken naar een schenkingsplan: hoe geef je die schenking vorm, civielrechtelijk maar ook fiscaal? Dus ook hier bekijken we: hoe kun je die schenking zo optimaal mogelijk inkleden naar de wensen van de cliënt? Misschien kunnen we de kinderen alvast mee laten participeren in het bedrijf om inkomsten- en erfbelas-ting in de toekomst te besparen”.
Volgende generatie
Voor veel DGA’s is een bedrijfsopvolging door een of meerdere kinderen na hun pensioen of bij overlijden een belangrijk doel. “Door onze geïntegreerde civielrechtelijke en fiscale aanpak kunnen we samen met de DGA en de familie vroegtijdig voorsorteren op die bedrijfsopvolging. Huwelijkse voorwaarden, testamenten en de structurering van de onderneming spelen hier een belangrijke rol om zo optimaal mogelijk gebruik te kunnen maken van fiscale bedrijfsopvolgingsfaciliteiten, waardoor minder belasting is verschuldigd. Dat geldt ook voor de bedrijfsopvolgers zelf.”
Familiebedrijf
Het bedrijf groeit uit tot een echte familieonderneming. Meerdere kinderen zijn in het bedrijf gestapt. Hoogste tijd om regels voor het bedrijf op te tekenen in een familiestatuut. “Dat is de governance of gedragscode waarin je afspraken vastlegt over hoe je omgaat met familieomstandigheden in relatie tot het bedrijf. Mag een familielid aandeelhouder zijn zonder werknemer te zijn? Wat moet er gebeuren bij huwelijk, echtscheiding of overlijden van een familielid? Hoe ga je om met een tegenstrijdig belang? Mag een directeur van buiten de familie aandelen hebben? Dat leg je vast in een familiestatuut waar ook huwelijkse voorwaarden en (levens) testament onderdeel van uitmaken. Het hele pakket moet juridisch en fiscaal goed op elkaar zijn afgestemd.”
Verkoop onderneming
Dan besluit de DGA zijn onderneming te verkopen. Daardoor komt er ineens veel geld binnen in zijn persoonlijke holding. Stel hij ontvangt 25 miljoen euro voor het bedrijf. Dan kan de DGA nog niet tevreden achteroverleunen: “Na zo’n verkoop verandert de hele situatie. Wat wil de DGA met het vermogen gaan doen? Herinvesteren of overdracht naar de volgende generatie? We denken samen met de DGA en de familie na over de structurering van nieuwe investeringen of een fiscaal optimaal schenkingsplan. Een belangrijk moment om opnieuw naar de huwelijkse voorwaarden en het testament te kijken.”
De persoonlijke holding bv moet een jaarrekening publiceren, dus voor de buitenwereld is het vermogen zichtbaar. “Dat kan gevolgen hebben voor de persoonlijke veiligheid van de DGA en zijn familie. Ook kunnen gesprekken met investeerders anders verlopen als de vermogenspositie bekend is. Met de DGA bespreken we mogelijkheden van privacybescherming. In de uitvoering zorgen we ervoor dat het vermogen dat in zijn bv zit, niet extern zichtbaar is maar wel transparant blijft voor de bepaalde instanties, zoals de Belastingdienst.”
Regelmatig toetsen
Het is duidelijk: huwelijkse voorwaarden en (levens)testament zijn belangrijke instrumenten voor de DGA en het familiebedrijf. En daarom, adviseren beide juristen, doen ondernemers er goed aan alles regelmatig opnieuw te laten toetsen. “Door wetswijzigingen kan de situatie veranderen, maar ook in het bedrijf of de familieomstandigheden kan er iets veranderd zijn. Vaak is het verstandig bijtijds voor te sorteren op aankomende veranderingen in de organisatie, een bedrijfsopvolging of een verkoop van het bedrijf aan derden. Hiermee is te voorkomen dat zaken juridisch en fiscaal achteraf niet goed geregeld blijken te zijn.
De (kandidaat-) notarissen en fiscalisten staan klaar om DGA’s en familiebedrijven op geïntegreerde wijze van juridisch en fiscaal advies te voorzien.
Meer informatie of een afspraak maken? Neem gerust contact op met Lex van Noordenburg of Ineke Meuwese.
