Als een leverancier en winkelier afstemmen welke wederverkoopprijs de winkelier in rekening brengt, levert dat een concurrentiebeperking op die een overtreding van het kartelverbod kan opleveren (zogenaamde ‘verticale prijsbinding’). Op 17 oktober 2022 heeft de Autoriteit Consument & Markt (‘ACM’) de campagne “wie bepaalt de prijs” gestart die handvatten aan leveranciers en afnemers moet bieden om een overtreding in ieder geval te voorkomen.
Dat hangt vooralsnog af van het net… Recent heeft de rechtbank Rotterdam het oordeel van de Autoriteit Consument & Markt (‘ACM’) bevestigd dat drinkwaterbedrijven geen ondernemingen zijn de zin van de Mededingingswet (‘Mw’). Het misbruikverbod (artikel 24 Mw) en het kartelverbod (artikel 6 Mw) zijn niet op hen van toepassing. De ACM beschouwt beheerders van regionale elektriciteitsnetten (in zeer voorzichtig geformuleerde bewoordingen) momenteel mogelijk als ondernemingen waarop deze verboden van toepassing zijn.
Gunningsbeslissingen blijven in een aanbestedingskortgeding vaak onderwerp van het geschil. Zo ook in deze casus, waar de aanbestedende dienst zo volledig mogelijk was geweest door ook enkele kanttekeningen in de beoordeling van een inschrijving te plaatsen. De voorzieningenrechter oordeelde dat het plaatsen van kanttekeningen in de beoordeling van een inschrijving weinig zinvol is als tegelijkertijd een puntenscore wordt toegekend waaruit volgt dat de inschrijver op het beoordeelde aspect aan alle eisen heeft voldaan. Bij beantwoording van de vraag of de inschrijving een hogere score had moeten krijgen, zijn die kanttekeningen dan niet van belang.
Op 13 juli 2022 heeft het Gerecht van de EU een belangrijke uitspraak gedaan over staatssteun bij grondtransacties. De Europese Commissie heeft naar het oordeel van het Gerecht niet aannemelijk gemaakt dat de uitgifte van grond in erfpacht tegen niet-marktconforme voorwaarden had plaatsgevonden. Het Gerecht van de EU geeft in zijn uitspraak onder meer bruikbare handvatten om de marktwaarde van de bij een transactie betrokken grond vast te stellen, althans voldoende aannemelijk te maken. Daarmee is de uitspraak ook van belang voor de Nederlandse vastgoedpraktijk.
Als een opdrachtgever veranderingen of toevoegingen in het met een aannemer overeengekomen werk wenst, moet de aannemer de opdrachtgever wijzen op de noodzaak van de daaruit voortvloeiende prijsverhoging (artikel 7:755 BW). Alleen dan kan hij een verhoging van de prijs vorderen, “tenzij de opdrachtgever die noodzaak uit zichzelf had moeten begrijpen”. Recent liet de Hoge Raad zich uit over de vraag of voor de toepassing van deze tenzij-regel vereist is dat de opdrachtgever inzicht had in de omvang van de prijsverhoging dan wel de (concreet) te verwachten meerkosten.
Bij het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden speelde recentelijk een casus waarin de vraag aan de orde kwam of de gemeente Leeuwarden zich kon beroepen op artikel 2.24 sub b van de Aanbestedingswet 2012, kort gezegd de uitzondering voor de verhuur van onroerende zaken. Het hof heeft geoordeeld dat de gemeente geen beroep toekomt op die uitzondering en dat de opdracht in beginsel diende te worden aanbesteed. Het hof komt tot deze conclusie nu volgens het hof de overeenkomst dient te worden gekwalificeerd volgens de regels van het Unierecht en de gemeente er niet in is geslaagd te onderbouwen dat het hoofdonderwerp van de overeenkomst de huur van een onroerende zaak betrof. In dit artikel gaan wij dieper in op deze casus en de combinatie van huurovereenkomsten en dienstverleningsaspecten vanuit aanbestedingsrechtelijk perspectief.
In een recent arrest heeft het Hof van Justitie geoordeeld over de geldigheid van de regels voor inzameling van elektronisch afval. Naast de bevestiging dat die inzamelplicht ook geldt voor zonnepanelen, verklaart het Hof de WEEE-richtlijn ongeldig voor producten die tussen 2005-2012 in de handel zijn gebracht. Voor die producten rust de inzamelplicht niet per definitie op de producent, maar kan dit ook een verplichting voor de gebruiker zijn.
De ACM heeft Liander in 2019 beboet wegens niet tijdig aansluiten van een snellaadstation van Fastned. Op 2 december 2021 heeft de ACM dit boetebesluit ingetrokken. Op basis van recente jurisprudentie van het Hof van Justitie concludeert de ACM nu dat de wetgever niet bevoegd was om een concrete aansluittermijn van 18 weken bij wet voor te schrijven. Volgens de ACM is de 18-wekentermijn uit de E-wet aldus onverbindend en kan het boetebesluit niet overeind blijven.
Op 23 juli 2021 heeft de Europese Commissie een verruiming van de Algemene Groepsvrijstellingsverordening (AGVV) gepubliceerd. Lidstaten zijn hierdoor niet langer verplicht staatssteun aan de Commissie te melden wanneer die steun valt onder het toepassingsgebied van Europese investeringsprogramma’s en/of bedoeld is voor verduurzaming en digitalisering.
In een recent vonnis gaat de Utrechtse voorzieningenrechter in op de vraag wanneer een aanbesteder in afwijking van de hoofdregel mag gunnen op “laagste prijs”. Zoals in Utrecht al eens eerder was geoordeeld, kan dat ook bij complexere opdrachten zijn toegestaan. Verder gaat het vonnis in op de motivering die bij gunning op laagste prijs moet worden gegeven: bij afwijzing kan volgens de voorzieningenrechter niet kan worden volstaan met de kale mededeling dat een inschrijver niet de laagste prijs heeft aangeboden. De winnende prijs moet dan ook worden medegedeeld.
Het mededingingsrecht wordt regelmatig gebruikt als breekijzer om geschillen te beslechten. Zo ook in twee recente uitspraken van rechters in Nederland en Curaçao. De uitspraken illustreren dat het van belang is om een verweer tegen een creatief beroep op de mededingingsregels zorgvuldig te onderbouwen en stellingen van de wederpartij te betwisten.
De Haagse voorzieningenrechter buigt zich in een recente zaak over de vraag of een strafbeschikking wegens omkoping – opgelegd door het Openbaar Ministerie – een onherroepelijk geworden rechterlijke uitspraak is in de zin van de ‘verplichte uitsluitingsgronden’ uit de Aanbestedingswet 2012, zodat de omkoper zou worden uitgesloten. Daarnaast speelt de vraag of de omkoper ook een ‘ernstige beroepsfout’ heeft begaan, en of dat dan op zichzelf tot uitsluiting leidt nu de omkoping buiten de ‘terugkijktermijn’ plaatsvond en de strafbeschikking niet.
