Gemeenten worden in toenemende mate actiever bij het controleren van zorgaanbieders in het sociaal domein en het terugvorderen van onrechtmatig gedeclareerde zorggelden. Toch lopen gemeenten hierbij soms tegen de grenzen van hun juridische mogelijkheden aan. Wij bespreken twee recente uitspraken die dit illustreren.
In dit tweede deel over fraude onder de Wmo behandelen wij een civiele uitspraak van de rechtbank Gelderland waarin terugbetaling van zorggelden wordt gevorderd op basis van ongerechtvaardigde verrijking.
Uit de rechtspraak blijkt dat gemeenten steeds meer ruimte nemen en krijgen op fraude met declaraties aan te pakken. Wij spreken drie recente uitspraken die in dit kader aandacht verdienen.
Welke bevoegdheden hebben toezichthouders in het kader van de Wmo en Jeugdzorg. En welke grenzen gelden bij de uitoefening ervan?
Steeds vaker controleren gemeenten zorgaanbieders die op de grond van de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 (Wmo) en de Jeugdwet zorg leveren. Die controle kan zien op de kwaliteit van de door een zorgaanbieder geleverde zorg.
Op 23 maart 2020 heeft het kabinet aanvullende maatregelen gepresenteerd om de huidige coronacrisis het hoofd te bieden en verdere verspreiding van het virus tegen te gaan. Burgemeesters krijgen een centrale rol.
In 2016 heeft het college van burgemeester en wethouders van Bladel (‘het college’) een last onder dwangsom opgelegd aan Dutch Pet Farm B.V. (‘DPF’). Deze onherroepelijke last ziet vooral op het tegengaan van de verkoop van hondenpups die niet op het bedrijfsperceel van DPF zijn geboren/gefokt. In 2017 heeft het college besloten om over te gaan tot invordering van 100.000 euro aan dwangsommen die volgens hem door DPF zijn verbeurd. De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (‘de Afdeling’) zet in haar uitspraak van 22 januari 2020 echter een streep door deze invordering.
De Wet Bibob, voluit de Wet bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur, staat in de Haagse schijnwerpers. Deze wet vormt voor het kabinet een belangrijke pijler in de strijd tegen (georganiseerde) ondermijnende criminaliteit. Op de slotdag van 2019 signaleer ik daarom enkele recente ontwikkelingen.
Wat voor de één afval is, is voor de ander geen afval. Juist voor de houder is het belangrijk om te weten of een product als afvalstof wordt aangemerkt. Er geldt immers andere wet- en regelgeving voor afvalstoffen. Ook in de tijd dat er meer wordt ingezet op een circulaire economie is het (te) snel aanmerken van een product als afval niet altijd wenselijk. Of een product kwalificeert als afvalstof is niet altijd eenvoudig te beoordelen. Uit jurisprudentie van het Europese Hof van Justitie en de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State volgt dat alle omstandigheden van het geval bij de beoordeling moeten worden betrokken. Meer in het bijzonder moet gekeken worden naar het gedrag van de houder en de betekenis van “zich ontdoen van”.
De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft vandaag bepaald dat het PAS niet als basis mag worden gebruikt voor toestemming voor activiteiten. Op basis van het PAS wordt vooruitlopend op toekomstige positieve gevolgen van maatregelen voor beschermde natuurgebieden, alvast toestemming gegeven voor activiteiten die mogelijk schadelijk zijn voor die gebieden. Een dergelijke toestemming op voorhand is niet (meer) toegestaan zo blijkt uit twee uitspraken van de Afdeling van 29 mei 2019.
Als het begrip “wonen” niet nader is gedefinieerd in het bestemmingsplan dient aansluiting te worden gezocht bij het algemeen spraakgebruik en kunnen onder “wonen” diverse vormen van huisvesting worden begrepen.
De Afdeling bestuursrechtspraak heeft in een handhavingszaak een conclusie gevraagd aan Advocaat-Generaal Widdershoven over de vraag of een beslissing om wel of niet te gedogen een besluit is in de zin van de Algemene wet bestuursrecht. Op 16 januari 2019 concludeert Widdershoven kort gezegd dat een beslissing om wel of niet te gedogen niet als een besluit kan worden gekwalificeerd, maar dat dit onder omstandigheden wél bij de bestuursrechter kan worden aangevochten. Dit is in elk geval zo als een verklaring om wel te gedogen is afgegeven naar aanleiding van een handhandhavingsverzoek. In dat geval kan de derde die het handhavingsverzoek heeft gedaan, beroep tegen de gedoogverklaring instellen.
